Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω
Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω
Κείμενα, Ποίηση: Δημήτρης Η. Λούκας (Πρόεδρος Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος – ΕΔΣΤΕ-)
Φωτογραφία-Video-Time Lapse: Βασίλης Λάππας
Αν ταξιδέψω,
Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω,
Το νησί που Θερμιά το λένε.
Αιγαιοπελαγίτικο, χαρούμενο,
λευκό, κυκλαδίτικο νησί.
Θέλω να αφουγκραστώ,
τις πέτρες τις ηλιοκαμένες,
να μου μιλήσουν για τους προγόνους μου
και κει, σε μια ξερολιθιά
να γείρω και να κλάψω,
για το χτες, που έχει φύγει…
Καθώς το πλοίο φθάνει στην Κύθνο, ή Θερμιά όπως την λένε οι ντόπιοι, τα Αιγαιοπελαγίτικα χρώματα απλώνονται μπροστά στον επισκέπτη, το λευκό των σπιτιών, το γαλάζιο τ` ουρανού και το βαθύ μπλε της θάλασσας εναλλάσσονται μαζί με την καφετιά απόχρωση της πέτρας.
Στη Χώρα της Κύθνου αναδεικνύεται η γνήσια γαλήνη. Η Χώρα είναι ένας οικισμός ο οποίος κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά του τα λευκά σπίτια με τις ολάνθιστες αυλές τα πλακόστρωτα σοκάκια τις γραφικές πλατείες, καθώς και τις αναρίθμητες εκκλησίες. Στη Χώρα τα καλντερίμια γιομίζουν από ντόπιους κατοίκους, που κινούνται ως το μεσημέρι, γιατί μετά ο οικισμός ερημώνει, επειδή ο μεσημεριανός ύπνος είναι κανόνας απαράβατος.
Στο κεντρικό σοκάκι βρίσκει κανείς μικρά μπαράκια, καφέ και ταβερνάκια.
Στον οικισμό συναντάμε την εκκλησία του Αγίου Σάββα ( κτίσμα του 17ου αιώνα ), καθώς και την Αγία Τριάδα και τον Άγιο Νικόλα.
Η Χώρα που την αποκαλούν Κύθνο (ή Μεσσαριά ) είναι από τους παλαιότερους οικισμούς του νησιού.
Μετά τη Χώρα, ο επόμενος οικισμός ονομάζεται Δρυοπίδα.
Κτίστηκε στην κοιλότητα μιας ρεματιάς, προκειμένου να προστατευθεί από τους πειρατές.
Η Δρυοπίδα παραβαίνει την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων, έχει παράδοση στην Κεραμική τέχνη, και προστατεύεται από τους ανέμους και χρησιμοποιεί στις σκεπές των σπιτιών κεραμίδια. Οι γειτονιές της Δρυοπίδας είναι σημαντικές, όπως του Γαλατά και η Πιάτσα.
Εδώ συναντάμε ένα μικρό υπαίθριο θέατρο και το σπήλαιο καταφύκι, καθώς και δύο αξιόλογα Μουσεία.
Το Δαιδαλώδες σπήλαιο Καταφύκι στη Δρυοπίδα, λένε πως είναι ένα από τα σπουδαιότερα των Βαλκανίων, που έχει υποστεί καταστροφές από την εξόρυξη σιδήρου. Παρόλα αυτά διατηρεί σημαντικό μέρος από σταλακτικό διάκοσμο. Σήμερα το σπήλαιο είναι κλειστό για εργασίες συντήρησης.
Η Κύθνος έχει πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και ένα από αυτά είναι η οχυρωμένη πόλη Βρυόκαστρο.
Στην κορυφή της Ακρόπολης υπάρχει ένα ιερό ( αφιερωμένο στη θεά Δήμητρα). Το Βρυοκαστράκι ήταν ο φυσικός κυματοθραύστης του αρχαίου λιμανιού.
Όταν εγκαταλείφτηκε το Βρυόκαστρο η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, οι κάτοικοι μετέφεραν στο ύψωμα του κατακέφαλου, που το οχύρωσαν. Τοπικοί θρύλοι το ταυτίζουν με το κάστρο της Ωριάς, όπου σώζονται δύο εκκλησίες, η Αγία Ελένη και η Αγία Τριάδα.
Εδώ υπάρχουν και οι δύο μικρές παραλίες, Γιαλούδι και Σκλάβου.
Την καλύτερη θέα στο νησί την προσφέρει ο Προφήτης Ηλίας αρκεί κανείς να περπατήσει σε βατό χωματόδρομο 2,5 χιλιόμετρα, για να φτάσει στον πέτρινο μαντρότοιχο του Προφήτη Ηλία, από όπου η θέα είναι πανοραμική, προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Ο Προφήτης Ηλίας ανοικοδομήθηκε στα ερείπια αρχαίου ναού και λειτούργησε ως Μοναστήρι.
Η ατραξιόν του νησιού είναι η παραλία Κολόνα. Μια λωρίδα άμμου που μοιάζει με κολόνα, ενώνει τη νήσο Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά και δημιουργούνται έτσι δυο υπήνεμοι κόλποι.
Η Αγία Ειρήνη είναι ένας παραθαλάσσιος μικρός οικισμός με σαγηνευτική ομορφιά και γνήσιο κυκλαδίτικο χρώμα. Η Αγία Ειρήνη απέχει 1,1 χιλιόμετρο από το χωριό των Λουτρών και 6 χιλ. από τη Χώρα. Εκεί υπάρχει και το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, που έδωσε το όνομά του στο μικρό οικισμό. Ακριβώς πίσω από το εκκλησάκι βρίσκονται 3 μαρμάρινες πλάκες σε ανάμνηση των κυθνιακών γεγονότων, τα οποία συνδέονται με τη στάση εναντίον του Βασιλιά Όθωνα. (Αλλά ας δούμε την ιστορία που ακολουθεί: Αγία Ειρήνη/Αρίας).
Ας κάνουμε μια βουτιά σε μια άγνωστη ιστορία που ονομάστηκε «Κυθνιακά». Την εξέγερση στη Σύρο εναντίον του Όθωνα (λόγω των αυστηρών κυβερνητικών μέτρων, που είχαν προκαλέσει συλλήψεις στην Αθήνα) από το λοχαγό Ν. Λεωτσάκο, ο οποίος μαζί με τον ανθυπολοχαγό πυροβολικού Περικλή Μωραϊτίνη και 30 στρατιώτες, με το πλοίο «Καρτεριά» έφτασαν στην Αγία Ειρήνη, κυνηγημένοι από τον ατμοδρόμωνα «Αμαλία», με πλοίαρχο τον Οθωνικό Λεωνίδα Μπαλάσκα (του ομώνυμου στρατοπέδου).
Μαζί με το φοιτητή Αγαμέμνονα Σκερβέλη κατάφεραν να ελευθερώσουν στη Χώρα τους Δημήτρη Καλλιφρονά, Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, Αθανάσιο Πετσάλη και άλλους φυλακισμένους και να αντισταθούν στις βασιλικές δυνάμεις, για να νικηθούν και να θανατωθούν κοντά στα Λουτρά, δίπλα από το Εκκλησάκι της Αγίας ειρήνης, όπου ο Όθων είχε αξιοποιήσει την πρώτη ιαματική πηγή.
Οι «3 ήρωες της Κύθνου». Δίπλα στις επιτύμβιες πλάκες τους στέκει το αρχοντικό του φαροφύλακα, Καπετάν Κωνσταντή Βλαστάρη, το οποίο λειτουργεί ως ταβέρνα από τον εγγονό του, Κώστα Βλαστάρη και φέρει το όνομα της κόρης του τελευταίου «Σούμα», το οποίο σερβίρει δίπλα στο κύμα, παραδοσιακές συνταγές, καλαμάρι και σουπιές με το μελάνι τους, σερβιρισμένα με ντομάτα και αλειφούνι (κάτι σαν το σταμναγκάθι) που φύεται στα γύρω υψώματα) μέχρι και αστακούς και σκάρο, με τα εντόσθιά του κτυπημένα σε λαδολέμονο.
Οι λιμνοσπηλιές της Τουρκάλας έχουν σχέση με τα μεταλλεία στην περιοχή. Για να κατηφορίσει κανείς στο απότομο άνοιγμα της μικρής Τουρκάλας χρειάζεται ψυχραιμία. Για να φτάσετε ανάμεσα από τα βράχια και τα θυμάρια θα φανεί μπροστά σας το τεράστιο και επικίνδυνο άνοιγμα της Τουρκάλας. Ένα σπήλαιο άγριας ομορφιάς, το οποίο όπως λένε επικοινωνεί με τη θάλασσα. Σε μικρή απόσταση βρίσκουμε και τη σπηλιά της Μικρής Τουρκάλας, με την εντυπωσιακή λιμνούλα.
Η Παναγιά Κανάλα είναι προστάτιδα της Κύθνου και τη συναντάμε στον ομώνυμο οικισμό. Κάποτε η Εκκλησία λειτουργούσε ως Μοναστήρι. Στην εκκλησία φυλάγεται και η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε από ψαράδες, οι οποίοι ψάρευαν στο κανάλι μεταξύ Κύθνου και Σερίφου, γι’ αυτό και ονομάσθηκε «Κανάλα». Κάθε χρόνο του Δεκαπενταύγουστου εορτάζεται η μνήμη της Παναγίας και η εικόνα, την οποία ζωγράφισε ο αγιογράφος Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575. Στην περιοχή γίνεται μεγάλο πανηγύρι και συμμετέχει και το Πολεμικό μας Ναυτικό. Τότε γίνεται και η αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας της Παναγίας.
Οι παραλίες της Κύθνου
H παραλία της Κολώνας η ομορφότερη παραλία στο νησί της Κύθνου και η πιο διάσημη. Η παραλία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, βόρεια του λιμανιού του Μέριχα και απέναντι από την επίσης όμορφη παραλία της Απόκρουσης. Η πρόσβαση μετά την Απόκρουση γίνεται μέσω ενός σχετικά δύσβατου χωματόδρομου, όμως είναι τόσο ιδιαίτερη η παραλία που πραγματικά θα σας αποζημιώσει.
Πρόκειται για μια αμμουδιά, μήκους 240 μέτρων περίπου, που ενώνει το νησί της Κύθνου με μια μικρή βραχονησίδα, αυτή του Αγίου Λουκά. Η λωρίδα της αμμουδιάς που ενώνει τις δύο στεριές προσομοιάζει με κολώνα, έτσι προκύπτει εξάλλου και η ονομασία της. Η θάλασσα βρέχει και τις δύο πλευρές της λωρίδας άμμου, με αποτέλεσμα να προκύπτουν δύο παραλίες με κοινή αμμουδιά, δημιουργώντας μια ξεχωριστή εικόνα.
Απόκρουση: Την προτιμούν όσοι έχουν σκάφος.
Αντώνηδες: Η παραλία βρίσκεται κάτω από την εκκλησία της Παναγίας της Κανάλας.
Άγιος Δημήτριος: Μικρός οικισμός με την ομώνυμη παραλία.
Γαϊδουρομάντρα: Ένας χωματόδρομος οδηγεί στην παραλία αυτή.
Επισκοπή: Η άσφαλτος οδηγεί στην ακτή.
Φλαμπουριά: Η αμμουδιά αυτή βρίσκεται μπροστά από τον ομώνυμο οικισμό και δίπλα από την εκκλησία της παναγιάς της Φλαμπουριανής.
Σχοινάρι: Μικρός κόλπος, βόρεια των Λουτρών.
Τα Λουτρά, τα βρίσκουμε στην άλλη πλευρά του νησιού, γνωστά για τις ιαματικές πηγές τους, που προσελκύουν κάθε χρόνο σημαντικό πλήθος επισκεπτών. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να κάνει την ιαματική του εμβάπτιση μέσα σε μαρμάρινες μπανιέρες, τις ίδιες μπανιέρες όπου έπαιρναν το λουτρό τους ο Όθωνας και η Αμαλία, οι οποίοι και έφτιαξαν το χώρο. Το νερό έχει καταπληκτικές ιδιότητες ίασης γυναικολογικών παθήσεων, ψωρίασης και άλλων. Παλαιότερα υπήρχε η δυνατότητα παραμονής των υπό θεραπεία λουομένων σε ξενοδοχείο που αποτελούσε συνέχεια των εγκαταστάσεων των ιαματικών πηγών, που δυστυχώς σήμερα έχει εγκαταλειφθεί
Εκκλησίες
Στο Μέριχα βρίσκουμε τις εκκλησίες Αγία Τριάδα (η πιο παλιά), Μεταμόρφωση του Σωτήρος (αξιόλογο τέμπλο), Αγίου Σάββα (17ου αιών). Λίγο πιο πάνω από το χωριό βρίσκουμε το Μοναστήρι της Παναγιάς του Νίκους (το 1821 λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό).
Στη Δρυοπίδα βρίσκουμε τον άγιο Μηνά, με αξιόλογο τέμπλο και την Αγία Άννα.
Αιολικό Πάρκο
Στη Χώρα βρίσκουμε και το Αιολικό Πάρκο (για την αξιοποίηση των δυνατών κυκλαδίτικων ανέμων).
Γεύσεις
Η Κύθνος ή Θερμιά σε καλούν να γευτείς παραδοσιακές λιχουδιές, που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε γαστρονομική ανησυχία των επισκεπτών της.
Θερμιώτικη τυρόπιττα, σύγκλινο (χοιρινό παστό), τα κολόπια (πίτα με ρύζι και σπανάκι), ψάρια σαβόρο, αλλά και σφουγγάτα (τυροκροκέτα), πιταρό (τυρόπιττα με ντόπιο τυρί). Επίσης αξίζουν τα αμυγδαλωτά της, οι κριθαρένιες κουλούρες, η κοπανιστή (κατσικίσιο τυρί) και το θαυμάσιο μέλι της.
Ψώνια
Αξίζει να ψωνίσει κανείς αμυγδαλωτά, κοπανιστή και τα πανέμορφα πήλινα και διακοσμητικά όστρακα.
Πανηγύρια
Της Αγίας τριάδας στη Χώρα, των Αγίων Αποστόλων στη Δρυοπίδα, της Παναγιάς, στην Παναγιά την Κανάλα και στην Παναγιά του Νίκους.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Τα «Κύθνια», τα οποία διοργανώνει ο Δήμος του νησιού από 1 – 10 Αυγούστου.
Συλλογή Φωτογραφίας Κύθνος
Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Αμέτρητοι θρύλοι και παραδόσεις συνδέονται με το βουνό, στο οποίο έζησαν θεοί και ήρωες της μυθολογίας. Το Μαίναλο ήταν η κατοικία τού Πάνα, του τραγοπόδαρου θεού των ποιμνίων και των βοσκών, σε αυτό παρουσιαζόταν συχνά η θεά Δήμητρα, σε αυτό περιφέρονταν οι Νύμφες.
Το χειμώνα η Βυτίνα, σκεπασμένη συχνά από χιόνια, προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα. Εξ’ άλλου φημίζεται για το υγιεινό κλίμα της. Έως το 1940 μάλιστα αποτελούσε τόπο αποθεραπείας ατόμων με νοσήματα θώρακος με δύο σανατόρια σε λειτουργία, την “Ιθώμη”, στην πλαγιά του Μαινάλου πάνω από την κωμόπολη, και τη “Μάνα του Στρατιώτου” κοντά στα Μαγούλιανα. Και τα δύο σήμερα δεν λειτουργούν. Το δεύτερο είχε ιδρύσει η αδελφή του Παύλου Μελά, η Μαρία Παπαδοπούλου, για τους στρατιώτες και παλαιούς πολεμιστές των Βαλκανικών αγώνων. Με το κλίμα, τη γραφικότητα και η θέση της η κωμόπολη εξακολουθεί να προσελκύει πολλούς επισκέπτες όλες τις εποχές. Ιδιαίτερα τις αργίες αποτελεί το συνηθισμένο τόπο εξόρμησης επισκεπτών από την Αθήνα, την Πελοπόννησο και την γύρω περιοχή. Για την εξυπηρέτησή τους υπάρχει πολύ καλή τουριστική υποδομή και αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες μέσα στη Βυτίνα, όπως και στην γύρω περιοχή.
Η ιστορική διαδρομή της Βυτίνας είναι αξιόλογη. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή χτίστηκε το 350 μ.Χ. μετά τη διάλυση της αρχαίας αρκαδικής κώμης του Μεθυδρίου. Το όνομά της σύμφωνα με μια εκδοχή προέρχεται από τη λέξη βυθός, επειδή η παλιά κωμόπολη ήταν χτισμένη στο βάθος μιας λεκάνης τριγυρισμένης από λόφους. Μια άλλη εκδοχή δέχεται ότι το όνομά της έχει σλαβική προέλευση και οφείλεται στους Σλάβους που είχαν κατοικήσει την περιοχή και αργότερα εξελληνίσθησαν. Η αρχική θέση της κωμόπολης ήταν 3 χιλ. ΒΑ στη θέση Δαμασκηνιά. Αργότερα, και λόγω του ψυχρού κλίματος, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν προς τον ποταμό Μυλάοντα, κοντά στο γεφύρι Ζαρζί, ενώ χρησιμοποιούσαν σαν τόπο παραθερισμού την πλαγιά της Κάτω Βυτίνας. Τελικά μετεγκαταστάθηκαν εκεί μέχρι την επανάσταση του 1821.
