Δάφνη-Στρέζοβα-δάσος με δρυς
Δάφνη-Στρέζοβα-δάσος με δρυς
Δάφνη-Στρέζοβα-δάσος με δρυς
Κείμενα Κώστας Χριστοφιλόπουλος
Φωτογραφία Βασίλης Λάππας
Το δρυοδάσος που μας αγκαλιάζει, έχει πάρει το χαλκοκίτρινο χρώμα του χειμώνα και ο δρόμος πυκνό χαλί από υγρά φύλλα απορροφά τους θορύβους των τροχών. Το μόνο που ακούγεται είναι ο ήχος της φύσης. Πριν από λίγο αφήσαμε την οδό Τριπόλεως-Πατρών, την γνωστή 111, η οποία διασχίζει την περιοχή του Παϊου και κατευθυνόμαστε προς το κεφαλοχώρι της περιοχής, τη Δάφνη που πολλοί εξακολουθούν να την αναφέρουν Στρέζοβα από το Σλάβικο της όνομα.
Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο 620 μέτρων, φωλιασμένος μέσα στο καταπράσινο δάσος στους πρόποδες του Αγίου Μάμα, έχοντας στην κορυφή του το μυθικό Αφροδίσιο όρος και στα ριζά του την κοιλάδα του Λάδωνα στα σύνορα των νομών Αχαΐας και Αρκαδίας.
Άλλωστε από το δάσος αυτό που από την αρχαιότητα λεγόταν δάσος του Σόρωνα, οι Σλάβοι κάτοικοι της περιοχής της έδωσαν το όνομα Στρέζοβα που στη γλώσσα τους σημαίνει δάσος με βαλανιδιές. Το σημερινό κεφαλοχώρι, αν και ακολουθεί την φθίνουσα πορεία των περισσότερων ορεινών οικισμών της κεντρικής Πελοποννήσου, διατηρεί αρκετά ίχνη της αρχοντιάς και της παρελθούσης ακμής του.
Δείτε και αυτό...Δάφνη Στρέζοβα-Images Gallery
Οι κατηφορικοί δρόμοι της Δάφνης, με τα γραφικά στενάκια ανάμεσά τους, με τα πολλά πέτρινα σπίτια που διατηρούν τα ξύλινα μπαλκόνια τους , τις πόρτες και τα παράθυρα με τις πελεκημένες πέτρες, οι πανέμορφες θολωτές πέτρινες βρύσες Αγίας Μαρίνας, Απάνω Βρύση, Παπαδιάς, Λάππα, Αγίου Ανδρέα, διατηρούν την αισθητική ενός παλιού αρκετά καλοδιατηρημένου χωριού. Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνουν τα υπάρχοντα σε όμορφες γωνιές του χωριού παλιά πηγάδια τα θολωτά γεφύρια αλλά και τα δεκάδες παλιά πέτρινα αλώνια στους γύρω λόφους.
Οι κάτοικοι που συναντήσαμε στην πλατεία του χωριού δεν κουράζονται να μιλούν για τις εκκλησίες της Στρέζοβας, όπως ο ναός της Παναγιάς που έχει κτιστεί πριν το 1500 μ.Χ. , το γραφικό μοναστήρι της Ευαγγελίστριας σε απόσταση τριών χιλιομέτρων πάνω από το χωριό και σε υψόμετρο 1000 ο επιβλητικός Άγιος Χαράλαμπος που εποπτεύει από την κορυφή της Δάφνης όλη την περιοχή, η μεγάλη πέτρινη Αγία Τριάδα που είναι και μητρόπολη των δύο ενοριών του χωριού, οι γραφικοί μικροί ναοί της Αγίας Παρασκευής-ο πιο παλιός της περιοχής με βυζαντινή αγιογραφία, της Αγίας Μαρίνας ,του Αγίου Ανδρέα , του Αγίου Παντελεήμονα , της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Αθανασίου. Όμορφα είναι και τα δύο καινούργια εκκλησάκια , του Αγίου Δημητρίου στη είσοδο του χωριού , και των Αγίων Θεοδώρων πάνω από τον συνοικισμό Σειρήνα. Εκείνο όμως που μας συναρπάζει στην κυριολεξία, είναι οι μαγευτικές τοποθεσίες έξω από το χωριό.
Αν η Στρέζοβα σε υψόμετρο από 600 έως 750 μ. είναι ένας εξώστης στη φύση , η περιβάλλουσα περιοχή, είναι η ίδια η φύση. Μέρη όπως ο χώρος του Μοναστηριού, οι πηγές της Μάνας , οι πηγές του Μαυριά στο Νασέϊκο , ο χώρος στο τρικάμαρο γεφύρι , το πηγάδι στους Πετραίους , οι πηγές του Καλαθά στο Αρχαίο Πάος ,ο ποταμός Λάδων στις τοποθεσίες του Νησιά και τη λίμνη του στις θέσεις Μπουλκό , στης Κυράς το γεφύρι , στη Μουριά , στο Κανελλάκι μας καθηλώνουν. Χωμένο στη δασώδη αγκαλιά του Αφροδίσιου όρους το γραφικό μοναστήρι της Ευαγγελίστριας βρίσκεται 3 χιλ. πάνω από το χωριό και σε υψόμετρο 1000 μ. στις πλαγιές της Κορακοφωλιάς. Κτίστηκε τον 13ο αιώνα περίπου και λόγω των προνομίων που απολάμβαναν τα μοναστήρια επί Τουρκοκρατίας, περιήλθαν σε αυτό τα περισσότερα κτήματα της περιοχής. Η μονή είχε παράλληλη ιστορική πορεία με τη Δάφνη. Το 1826 επειδή πολλοί Στρεζοβινοί, με αρχηγό τον καπετάν Γιώργαρο από την Ζαγορίτσα, οικισμό της Στρέζοβας, δεν προσκύνησαν τον Ιμπραήμ και αντιστάθηκαν με μάχη στην είσοδο του χωριού, το μοναστήρι όπως και το χωριό λεηλατήθηκαν και κάηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος. Κατεβαίνοντας από το βουνό προς την κοιλάδα του μυθικού Λάδωνα ένας φίλος κάτοικος της Δάφνης μας οδήγησε σε ένα άλλο αξιοθέατο της περιοχής, το περίφημο της «Κυράς το γεφύρι» νότια του χωριού Μουριά που συνδέει τη βορεινή με τη νότια όχθη. Η κατασκευή του τοποθετείται στον 13ο αιώνα μ.Χ. και κτίστηκε για να συνδέει το βόρειο τμήμα του τότε φράγκικου τιμαρίου της Κερπινής Γορτυνίας που αντιστοιχούσε στην Στρέζοβα, και το οποίο ανήκε στην Βαρωνεία της Άκοβας, με το νότιο τμήμα του τιμαρίου προς τη μεριά της Κερπινής. Μάλιστα στο Γαλλικό Χρονικό του Μορέως (1265 μ.Χ.) αναφέρεται ότι παραχωρείται το μισό τμήμα της Στρέζοβας στην κυρά Μαργαρίτα του Πασσαβά. Από αυτήν πήρε το γεφύρι το όνομά του. Το γεφύρι έχει μήκος 54.6 μ. πλάτος 2.15μ. και 5 τόξα. Από αυτό περνούσε παλαιότερα ο δρόμος από τη Θέλπουσα στο Λάδωνα. Μετά την κατασκευή του φράγματος του Λάδωνα το 1954 το γεφύρι κατακλύστηκε από τα νερά του φράγματος και μόνον κατά τους θερινούς μήνες που αποσύρονται τα νερά εμφανίζεται. Δίπλα από της Κυράς το γεφύρι κατασκευάστηκε τo 2002 και λειτουργεί νέα σύγχρονη γέφυρα που συνδέει τα χωριά της περιοχής. Η περιοχή του Λάδωνα έχει συνδεθεί με πολλούς αρχαίους μύθους και οι πλούσιες αναφορές της ελληνικής μυθολογίας στον Λάδωνα δίκαια τον χαρακτηρίζουν σαν ένα από τα μυθικά ποτάμια της Αρχαίας Ελλάδας. Ένας από τους κορυφαίους μύθους είναι αυτός του τραγοπόδαρου θεού Πάνα και της νύμφης Σύριγγας. Ο Πάνας περιφερόταν συχνά στην περιοχή του Λάδωνα. Οταν είδε εκεί την ωραία νύμφη άρχισε να την κυνηγά και την πλησίασε. Τότε αυτή εξαντλημένη, έφτασε στις όχθες του ποταμού και παρακάλεσε τον Λάδωνα να την βοηθήσει. Εκείνος, μόλις είδε τον Πάνα να την πλησιάζει, την μεταμόρφωσε σε καλαμιά. Τότε ο Πάνας έκοψε μερικά καλάμια, τα ένωσε μεταξύ τους και σχημάτισε το δικό του χαρακτηριστικό σε μορφή και ήχο μουσικό όργανο που ονομάστηκε σύριγγα.
Εδώ επίσης λουζόταν η θεά Δήμητρα και εδώ κυνηγούσε η θεά του κυνηγίου Άρτεμις. Στο μέρος αυτό διαδραματίστηκε ο μύθος του Λεύκιππου που ντύθηκε γυναίκα, για να βρίσκεται κοντά στη αγαπημένη του νύμφη Δάφνη, πράξη που πλήρωσε με την ζωή του, όταν αποκαλύφτηκε.
Κοντά στην κοίτη του, στα όμορφα δάση του Σόρωνα -που πιο πάνω ονομάζονται και Αφροδίσια όρη – η Αφροδίτη συναντιόταν με τον παράνομο εραστή της θεό Άρη. Τέλος στον Λάδωνα έπιασε το ελάφι ο Ηρακλής μετά από επιτυχή καταδίωξη και εδώ ο θεός Απόλλωνας ερωτεύτηκε την κόρη του Λάδωνα Δάφνη. Μάλιστα ο περιηγητής Παυσανίας τόσο εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά του φυσικού τοπίου του Λάδωνα και από τις διασωζόμενες παραδόσεις και μύθους στην εποχή του, που έγραψε στα “Αρκαδικά-Αχαϊκά”:
“Ο Λάδων έχει το ωραιότερο νερό από όλους τους ποταμούς της Ελλάδος. Φημίζεται άλλωστε μεταξύ των ανθρώπων, λόγω της Δάφνης και των σχετιζομένων με αυτήν παραδόσεων…Κατά την ομορφιά βεβαίως δεν είναι δεύτερος από κανέναν άλλο ποταμό βαρβαρικό ή Ελληνικό…”
Ο ποταμός Λάδων, όπως και οι παραποταμοί του Πάϊος, Αροάνιος και Τράγος, προσφέρονται για κατάβαση με canoe-kayak και rafting. Λόγω της ήρεμης ροής του η κατάβαση προσφέρεται ειδικά μάλιστα για αρχάριους και μικρά παιδιά. Επίσης προσφέρεται για πεζοπορία, κολύμπι και ψάρεμα. Πολλές παραλαδώνιες περιοχές προσφέρονται για ορειβασία, ποδηλασία και κυνήγι. Μάλιστα σε μερικά σημεία του ποταμιού κατεβαίνουν αγριογούρουνα. Οι επισκέψεις γίνονται από ομίλους εναλλακτικού τουρισμού, όπως και από ιδιώτες. Αλλά και η λίμνη του Λάδωνα προσφέρεται για κωπηλασία, ιστιοσανίδα, ψάρεμα, κολύμπι και βαρκάδα. Μια καλή τοποθεσία εκκίνησης για πεζοπορία και άλλες δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού είναι η Δάφνη. Σε απόσταση 5 χιλ. από το χωριό, σε μια πανέμορφη τοποθεσία στις όχθες του ποταμού, υπάρχουν οργανωμένες εγκαταστάσεις εναλλακτικού τουρισμού όπου οργανώνονται τοξοβολία, ορεινή ποδηλασία (mountain bike), κωπηλασία, κανό και καγιάκ.
Η πλειονότητα των κατοίκων της Δάφνης ασχολείται με την κτηνοτροφία υπάρχουν 90 ποίμνια με 8.000 γιδοπρόβατα σύνολο. Στη Δάφνη βρήκαμε σε αφθονία υπέροχα καρύδια, ρίγανη , χαμομήλι ντόπιο τσίπουρο, καθώς και μέλι τύπου βανίλιας Μαινάλου.
Αμέτρητοι θρύλοι και παραδόσεις συνδέονται με το βουνό, στο οποίο έζησαν θεοί και ήρωες της μυθολογίας. Το Μαίναλο ήταν η κατοικία τού Πάνα, του τραγοπόδαρου θεού των ποιμνίων και των βοσκών, σε αυτό παρουσιαζόταν συχνά η θεά Δήμητρα, σε αυτό περιφέρονταν οι Νύμφες.
Το χειμώνα η Βυτίνα, σκεπασμένη συχνά από χιόνια, προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα. Εξ’ άλλου φημίζεται για το υγιεινό κλίμα της. Έως το 1940 μάλιστα αποτελούσε τόπο αποθεραπείας ατόμων με νοσήματα θώρακος με δύο σανατόρια σε λειτουργία, την “Ιθώμη”, στην πλαγιά του Μαινάλου πάνω από την κωμόπολη, και τη “Μάνα του Στρατιώτου” κοντά στα Μαγούλιανα. Και τα δύο σήμερα δεν λειτουργούν. Το δεύτερο είχε ιδρύσει η αδελφή του Παύλου Μελά, η Μαρία Παπαδοπούλου, για τους στρατιώτες και παλαιούς πολεμιστές των Βαλκανικών αγώνων. Με το κλίμα, τη γραφικότητα και η θέση της η κωμόπολη εξακολουθεί να προσελκύει πολλούς επισκέπτες όλες τις εποχές. Ιδιαίτερα τις αργίες αποτελεί το συνηθισμένο τόπο εξόρμησης επισκεπτών από την Αθήνα, την Πελοπόννησο και την γύρω περιοχή. Για την εξυπηρέτησή τους υπάρχει πολύ καλή τουριστική υποδομή και αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες μέσα στη Βυτίνα, όπως και στην γύρω περιοχή.
Η ιστορική διαδρομή της Βυτίνας είναι αξιόλογη. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή χτίστηκε το 350 μ.Χ. μετά τη διάλυση της αρχαίας αρκαδικής κώμης του Μεθυδρίου. Το όνομά της σύμφωνα με μια εκδοχή προέρχεται από τη λέξη βυθός, επειδή η παλιά κωμόπολη ήταν χτισμένη στο βάθος μιας λεκάνης τριγυρισμένης από λόφους. Μια άλλη εκδοχή δέχεται ότι το όνομά της έχει σλαβική προέλευση και οφείλεται στους Σλάβους που είχαν κατοικήσει την περιοχή και αργότερα εξελληνίσθησαν. Η αρχική θέση της κωμόπολης ήταν 3 χιλ. ΒΑ στη θέση Δαμασκηνιά. Αργότερα, και λόγω του ψυχρού κλίματος, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν προς τον ποταμό Μυλάοντα, κοντά στο γεφύρι Ζαρζί, ενώ χρησιμοποιούσαν σαν τόπο παραθερισμού την πλαγιά της Κάτω Βυτίνας. Τελικά μετεγκαταστάθηκαν εκεί μέχρι την επανάσταση του 1821.
