Archaeological Museum of Olympia-Digital Processing Photography Vassilis Lappas

Στον ιερό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας

Φωτογραφία   Βασίλης Λάππας
Κείμενα Κώστας Χριστοφιλόπουλος

 

 

Στη δυτική Πελοπόννησο, στην κοιλάδα του ποταμού Αλφειού, αναπτύχθηκε ο ιερότερος χώρος της αρχαίας Ελλάδας. Ήταν αφιερωμένος στον πατέρα των θεών, τον Δία. Ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας, εκτείνεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Κρονίου λόφου, μεταξύ των ποταμών Αλφειού και Κλαδέου, που ενώνονται σε αυτή την περιοχή.

Παρά την απομονωμένη θέση της κοντά στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου, η Ολυμπία καθιερώθηκε στο πανελλήνιο ως το σημαντικότερο θρησκευτικό και αθλητικό κέντρο. Εδώ γεννήθηκαν οι σπουδαιότεροι αγώνες της αρχαίας Ελλάδας, οι Ολυμπιακοί, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν του Δία, ένας θεσμός με πανελλήνια ακτινοβολία και λάμψη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η απαρχή της λατρείας και των μυθικών αναμετρήσεων που έλαβαν χώρα στην Ολυμπία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι τοπικοί μύθοι σχετικά με τον ισχυρό βασιλιά της περιοχής, τον ξακουστό Πέλοπα, και τον ποτάμιο θεό Αλφειό, φανερώνουν τους ισχυρούς δεσμούς του ιερού τόσο με την Ανατολή όσο και με τη Δύση.

 

Η Ολυμπία, ως ο τόπος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στους κλασικούς χρόνους, ήταν συγκρίσιμη στη σημασία με τα Πύθια που διοργανώνονταν στους Δελφούς. Στην Ολυμπία βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Η αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων χρονολογείται πίσω στο 776 π.Χ. και τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια. Το 394 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α΄ απαγόρευσε την τέλεσή τους ως γεγονός παγανισμού. Αν και η ανακάλυψη του χώρου έγινε το 1766 δεν υπήρξαν ανασκαφές μέχρι το 1829, οπότε έγιναν και οι πρώτες ανασκαφές από την «επιστημονική αποστολή του Μωριά», τους επιστήμονες που συνόδευαν το γαλλικό σώμα στρατού στην εκστρατεία του Μωριά. Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή στην Ολυμπία ξεκίνησε το 1875 χρηματοδοτούμενη από το Γερμανικό Κράτος. Επικεφαλής ήταν ο Γερμανός αρχαιολόγος Έρνστ Κούρτιους. Υπεύθυνοι για τη ανασκαφή ήταν επίσης οι Γκούσταβ Χίρσφελντ, Γκεόργκε Τρόι και Άντολφ Φουρτβαίνγκλερ οι οποίοι δούλεψαν μαζί με τους αρχιτέκτονες Α. Μπέτιχερ, Βίλχελμ Ντέρπφελντ και Ρίχαρντ Μπόρρμαν. Ανέσκαψαν το κεντρικό μέρος του ιερού, συμπεριλαμβανομένου του Ναού του Δία, του Ηραίου, του Βουλευτηρίου, της Στοάς της Ηχούς, των Θησαυρών, του Πρυτανείου και της Παλαίστρας. Βρέθηκαν σημαντικά ευρήματα μεταξύ αυτών η Νίκη του Παιωνίου και ο Ερμής του Πραξιτέλους. Συνολικά 14.000 αντικείμενα καταγράφηκαν τα οποία στεγάστηκαν στο μουσείο.

 

O ναός του Δία Χτίστηκε το 456 π.Χ. και αποτελεί πρότυπο δείγμα δωρικού ρυθμού. Στις στενές πλευρές είχε 6 κίονες ενώ στις επιμήκεις 13, σύνολο 34 κίονες. Στο ανατολικό αέτωμα υπήρχε η παράσταση του αγώνα μεταξύ Οινομάου και Πέλοπος ενώ στο δυτικό η θρυλική μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπιθών. Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσονταν πολλά αναθήματα, μεταξύ αυτών το σημαντικότερο ήταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός ύψους 13 μέτρων που φιλοτεχνήθηκε στην Ολυμπία την δεκαετία του 430 π.Χ. από τον γλύπτη Φειδία.

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι Ancient-Olympia-DSC_9861-Digital-Processing-Photography-Vassilis-Lappas_1920-1136-1024x606.jpg

Το Στάδιο

Το στάδιο της Ολυμπίας είναι ο χώρος όπου τελούνταν οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες αλλά και τα Ηραία, αγώνες γυναικών προς τιμήν της Ήρας. Βρίσκεται ανατολικά της Άλτεως, ακριβώς έξω από τη βορειοανατολική γωνία του ιερού περιβόλου. Η είσοδος στο στάδιο ήταν μόνο για τους επίτροπους, τους αθλητές και τους ήρωες. Το στάδιο είχε χωρητικότητα 45.000 θεατών. Στην μια πλευρά ήταν κτισμένο επάνω στην φυσική πλαγιά του λόφου. Στην άλλη πλευρά είχε χτιστεί τεχνητό ύψωμα για να εξυπηρετήσει την απαραίτητη κλίση. Το γυμνάσιο ήταν ο τόπος προπόνησης των αθλητών. Στο στάδιο είχε περάσει ο Κρέων έξη μήνες προπονούμενος. Το γυμνάσιο ήταν επιστεγασμένο σε όλο του το μήκος, έτσι ώστε οι αθλητές να μπορούν να προπονούνται στον αγώνα δρόμου άσχετα από τις καιρικές

συνθήκες.

Το Μουσείο

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας είναι ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Ελλάδας και εκθέτει τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο. Από το σύνολο των, ανεκτίμητης αξίας, εκθεμάτων σημαντικότερη είναι η έκθεση των γλυπτών, για την οποία είναι κυρίως γνωστό το μουσείο, καθώς και η συλλογή χάλκινων αντικειμένων, που είναι η πλουσιότερη στον κόσμο και απαρτίζεται από όπλα, ειδώλια και άλλα αντικείμενα, ενώ ιδιαίτερα σημαντικά είναι και τα ευρήματα της μεγάλης πηλοπλαστικής. Τα σπουδαιότερα εκθέματά του είναι, ο Ερμής του Πραξιτέλους, η Νίκη του Παιωνίου, ο Δίας με τον Γανυμήδη, Αετώματα από τον ναό του Δία, το κράνος του Μιλτιάδη.

O Ερμής του Πραξιτέλους

Σαν σήμερα 26 Απριλίου-Ερμής του Πραξιτέλη

Στις 26 Απριλίου 1877, ο Γερμανός καθηγητής Αρχαιολογίας Ernst Curtius, διευθυντής των ανασκαφών στην αρχαία Ολυμπία, ανακάλυπτε στον ναό της Ήρας την θεσπέσια κεφαλή ενός αγάλματος, το αριστερό του χέρι και τα πόδια. Χρειάστηκαν άλλες έξι ανασκαφικές φάσεις για να έρθουν στο φως τα υπόλοιπα τμήματα του γλυπτού, όπως αποκαταστάθηκε αργότερα, μολονότι μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί τα λιγοστά κομμάτια που λείπουν. Ήταν ένα έργο του Πραξιτέλη! «Ερμής ο φέρων Διόνυσον νήπιον» αφιερωμένο από τους Ηλείους και τους Αρκάδες. Ευτυχώς, το είχε δει ο Παυσανίας στην Ολυμπία γύρω στα 175 μ.Χ., δηλαδή έξι αιώνες μετά την κατασκευή του κι έτσι μπόρεσαν οι αρχαιολόγοι να το ταυτίσουν.

Ο θεός Ερμής, σε υπερφυσικό μέγεθος, κρατά στο αριστερό του χέρι τον μικρούλη θεό Διόνυσο, ενώ από το ίδιο χέρι κρέμεται ένα πολύπτυχο ύφασμα με το οποίο σκεπάζεται ο κορμός δέντρου που στηρίζει τον Διόνυσο. Αυτός, πάλι, φαίνεται ότι προσπαθούσε να τσιμπολογήσει σταφύλια από ένα τσαμπί που κρατούσε ψηλά με το δεξί του χέρι ο Ερμής. Αυτά είναι τα κομμάτια που λείπουν (χέρι, τσαμπί κλπ). Παριανό μάρμαρο, συνολικό ύψος με το βάθρο του αγάλματος 3,70 μέτρα.

Πρόκειται για το μοναδικό γνωστό μέχρι σήμερα πρωτότυπο έργο του διάσημου Αθηναίου γλύπτη, για τον οποίο είναι μάλλον κοινώς αποδεκτό ότι ήταν γιός του γλύπτη Κηφισόδοτου του Πρεσβύτερου (τέλη 5ου-πρώτες δεκαετίες 4ου αι.). Αξίζει να δει κανείς την Ειρήνη του Κηφισόδοτου, το καλό αντίγραφο στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου, για να συγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο αποδίδεται το κεφάλι της σε σχέση με την κεφαλή του μικρούλη Πλούτου, που τον βαστά κι αυτή με το αριστερό της χέρι. Εκεί βρίσκεται όλη η χάρη και των δύο γλυπτών.
Ο ίδιος ο Πραξιτέλης –που γεννήθηκε γύρω στα 395, έκανε δύο γιούς, τον Τίμαρχο και τον Κηφισόδοτο τον Νεότερο, γλύπτες και οι δύο, έζησε πολλά χρόνια με την εταίρα Φρύνη και λάτρεψε το ανθρώπινο σώμα, ανδρικό και γυναικείο– θεωρείται ο πρώτος γλύπτης που απεικόνισε γυμνό, ολόγυμνο, το γυναικείο σώμα (Αφροδίτη της Κνίδου). Παρόλα αυτά, ο Ερμής του Πραξιτέλη δεν είναι το «διαμάντι της Ολυμπίας» όπως το προβάλλουν πολλοί. «Διαμάντια» πάρα πολλά υπάρχουν στα μουσεία της. Τα γλυπτά από τα αετώματα του ναού του Διός και η Νίκη του γλύπτη Παιωνίου είναι έργα αξεπέραστης ομορφιάς.

 

Στον ιερό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας

 
Ένα Ταξίδι στο χρόνο και στο χώρο ανασύροντας αρίφνητους θησαυρούς μέσα από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας με τα σημαντικότερα γεγονότα από το χώρο της Τέχνης και του Πολιτισμού 

Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα,  παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.

 

Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή  αδείας μας.

 

 

 


Για άμεση επικοινωνία μαζί μας

 

Σφάλμα: Η φόρμα επικοινωνίας δε βρέθηκε.

 

ΑπόVassilis Lappas

ΒΑΣΙΛΗΣ Γ. ΛΑΠΠΑΣ Φωτογραφία, Ταξίδι, Διαφήμιση, (E-Shop), Αρθρογραφία, Σκηνοθεσία, Παραγωγή Οπτικοακουστικού υλικού, θέατρο, διαδίκτυο, (E-Shop). Δημιουργία διαφημιστικών Banner, PowerPoint κλπ. Για άμεση επικοινωνία : vassilislappas@classic63.com