Σύμη η Αρχοντιά στο αρχιπέλαγος
Σύμη, η Αρχόντισσα των αντιθέσεων και των χρωμάτων, μια ζωγραφιά στην αγκαλιά του αρχιπελάγους με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική, να κουβαλά ιστορία με δόξες…
Περισσότερα
Σαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο-1ο μέρος-
Έχουν γραφτεί τόσα πολλά λόγια θαυμασμού για την άγρια , μοναδική ομορφιά της Σαντορίνης, πού ότι και να γράψει κανείς , να μοιάζει ξαναειπωμένο.
Περισσότερα
Στ’ ΤΣ-Αγιούς του ποταμού Γόρμου στο Πωγώνι
Τόπος συνδεδεμένος με τη θρησκευτική λατρεία, όπως μαρτυρά και η ονομασία, είναι η θέση «Άγιοι», κοντά στο χωριό Δολιανά του Πωγωνίου.
Περισσότερα
ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΙΒΩΤΟΣ ΑΞΙΩΝ
ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΙΒΩΤΟΣ ΑΞΙΩΝ
Κείμενα-Επιμέλεια κειμένων
Φωτογραφία-Video-Time lapse Vassilis Lappas (Movies Pixels.com)
ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΙΒΩΤΟΣ ΑΞΙΩΝ ο τίτλος αυτού του κειμένου οφείλεται σε μια καινούργια εξόρμηση στην Ήπειρο. Αυτή τη φορά άντλησα δύναμη από την επίσκεψή μου σ’ αυτό το μαγικό τόπο, όπου η Φύση εξακολουθεί να υπηρετεί τα οράματά μας, διώχνει τους καθημερινούς μας φόβους και τις ανασφάλειες μας, ενώ μας ενθαρρύνει να κρατήσουμε μέσα μας κάθε τι το αυθεντικό και να αντισταθούμε στην ευτέλεια και στην μικροπρέπεια. Σημάδια των χαλεπών καιρών…. Σε ένα σκηνικό γραφικότητας και επερχόμενης δήθεν ευμάρειας, η Ελλάδα ζει στη πραγματικότητα τον θανατηφόρο ευνουχισμό των ζωντανών της ικμάδων.
Ξεκινήσαμε από τη Μονή Κηπίνας, η οποία χτίστηκε το 1212 από τον Αρχιεπίσκοπο Γρηγόριο. Δίπλα στο ναό που έχει για στέγη ένα βράχο καθώς και ένα όμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο υπάρχει αρχονταρίκι και κελιά που είναι κυριολεκτικά τρυπωμένα στο βράχο και κρέμονται στο κενό.
Ακολούθησε η επίσκεψη μας στα δίδυμα χωριά Καλαρρύτες- Συρράκο τα οποία μας καθήλωσαν με την επιβλητική τους γαλήνη. Αναρωτιόμουν πως η ανθρώπινη θέληση κατόρθωσε να δαμάσει το τοπίο με αποτέλεσμα τα πανέμορφα πέτρινα χωριά που βλέπαμε μπροστά μας. Οι κάτοικοι πήραν μέρος στην επανάσταση του 1821, με αποτέλεσμα τα δύο χωριά να καταστραφούν τότε ολοσχερώς από τις δυνάμεις του Χουρσίτ Πασά . Το 1854 ξεκίνησε η επανάσταση της Ηπείρου και το 1881 υπογράφηκε η συνθήκη του Βερολίνου και τα δύο χωριά πέρασαν έκτοτε στην κυριαρχία της Ελλάδας.
Επισκεφθήκαμε τους Καλαρρύτες, όπου υπάρχει μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας, μιας και οι κάτοικοι φημίζονται για την τέχνη τους στην ασημουργία. Αξιόλογο είναι και το καφενείο« Άκανθος» το οποίο είναι 176 ετών, αφού λειτουργεί ανελλιπώς από το έτος 1840. Η ανάβαση μας στο Συρράκο ματαιώθηκε λόγω της καταρρακτώδους βροχής, όμως δώσαμε υπόσχεση για την επίσκεψή του στο άμεσο μέλλον.
Την επόμενη ημέρα κάναμε μπάνιο στον Αχέροντα. Ήταν μοναδικό. Ένα δέος μας τύλιγε καθώς σκεφτόμασταν ότι η βουτιά μας ήταν σ’ ένα αρχαίο ποτάμι που οδηγούσε στις πύλες του Κάτω Κόσμου. Προσπαθούσαμε να φανταστούμε το ταξίδι των ψυχών που παρέδιδε ο Ερμής στο Χάροντα, για να οδηγηθούν τελικώς στα έγκατα της Γης στον Άδη, όπου βασίλευε ο Πλούτωνας και η Περσεφόνη.
Το ρεύμα του ποταμού σε κάποια σημεία ήταν πολύ δυνατό και μας παρέσερνε, ενώ σε κάποια άλλα σημεία τα νερά ήταν τόσο κρύα που αναρωτιόσουν αν είχες τα πόδια σου ή τα είχες χάσει. Το ξεπέρασα όμως, αφού μου έρχονταν στο μυαλό στίχοι από το ποίημα της Κικής Δημουλά «… Όσο μπόρεσα έφερα αντίσταση σ’ αυτό το ποτάμι , όταν είχε νερό πολύ, να μη με πάρει και όσο ήταν δυνατόν, φαντάστηκα νερό στα ξεροπόταμα και παρασύρθηκα…».
Το Νεκρομαντείο ή το Μαντείο των θεών του Κάτω Κόσμου ήταν μια αποκάλυψη. Η παλαιότερη αναφορά του νεκρομαντείου του Αχέροντα γίνεται από τον Όμηρο στη Οδύσσεια, όταν η Κίρκη συμβουλεύει τον Οδυσσέα να συναντήσει στο Κάτω Κόσμο το τυφλό μάντη Τειρεσία και να πάρει χρησμό για την επιστροφή του στην πατρίδα. Στην ραψωδία Λ, γνωστή ως Νέκυια, ο Όμηρος αφηγείται πως ο Οδυσσέας αφήνεται να τον οδηγήσει ο άνεμος, όπως του είχε υποδείξει η Κίρκη και αφού ακολούθησε με τελετουργική αυστηρότητα τις υποδείξεις της (σπονδές, τάματα και θυσίες), πέρασε το όριο της ζωής και του θανάτου και βρέθηκε στο χώρο των νεκρών.
Συγκλονιστική η συνάντηση του ήρωα με την μητέρα του Αντίκλεια για την οποία δεν γνώριζε ότι είχε πεθάνει καθώς και η συνάντηση του με τον Αχιλλέα. Ο τελευταίος, όταν τον αναγνωρίζει, του λέει «…. Γέννημα του Διός, γιέ του Λαέρτη, πολυμήχανε Οδυσσέα, άφοβε, ποιο άλλο έργο φοβερότερο θα βάλει ακόμα ο νους σου; που τόλμησες να κατεβείς στον Άδη, όπου νεκροί μονάχα κατοικούν, δίχως το νου τους πια, είδωλα και σκιές βροτών που έχουν πεθάνει».
Αλήθεια, όλα του κόσμου τούτου, αλλά και τους νεκρούς μας, τους κουβαλάμε μέσα μας; Χωρίς, όπως λέει ο Ρίτσος, ο χώρος να στενεύει, χωρίς να βαραίνουμε. Απλά συνεχίζουμε τη ζωή τους, απ’ τις βαθιές στοές και τις έρημες ρίζες, τη δική τους ζωή, τη δική μας ακέραια στον ήλιο. Τότε ακριβώς είναι που γίνεται μια μεγάλη ησυχία, μια μεγάλη διαφάνεια διακρίνονται πέρα τα γαλανά νησιά και τα νησίδια που ποτέ ως τότε δε φάνηκαν…
Η βραδιά έκλεισε με μια εξαιρετική παράσταση στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης. Τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου. Και το Φεγγάρι από πάνω μας να κρέμεται απειλητικό και κατακόκκινο, μιας και ζούσαμε μια έκλειψη της Σελήνης… Με τον απόηχο των γεγονότων στο Μάτι Αττικής και τους νεκρούς συνεχώς να αυξάνονται.
Ανάμεσα στις πέτρες του αρχαίου Θεάτρου αναρωτήθηκα τι άκαμπτοι και ανάλγητοι που έχουμε γίνει; Τι μας έχει κυριεύσει; Πότε θα περάσει αυτό το τρομερό καλοκαίρι; Να έρθει ο χειμώνας, που είναι η πιο καλή εποχή του χρόνου. Μια γενική συστολή, μια επιστροφή στο κέντρο του εαυτού μας. Συγκέντρωση, πύκνωση και σμίκρυνση…
Επισκεφθήκαμε και την Καστανέα (παλιά Καστάνιανη) ένα από τα πιο ονομαστά Μαστοροχώρια. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Άγιος Νικόλαος (1926) με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Χαράλαμπου Σκαλιστή, το διώροφο πετρόχτιστο σχολείο (από το 1894), το οποίο έχει να λειτουργήσει εδώ και πενήντα χρόνια, καθώς και τα τέσσερα μονότοξα γεφύρια. Τα καλντερίμια μοναδικά καθώς και η τοιχοποιία του δείχνουν ότι πρόκειται για οικισμό μοναδικής αρχιτεκτονικής ομορφιάς.
Το ίδιο βράδυ, στην πλατεία, μπροστά από τον Άγιο Νικόλαο παρακολουθήσαμε πανηγύρι με λαϊκά παραδοσιακά όργανα. Τα ηπειρώτικα πανηγύρια το καλοκαίρι αποτελούν αφορμή για αντάμωμα όλων των απανταχού Ηπειρωτών. Υπάρχει τόση ζωντάνια και τόσο κέφι. Όλοι συμμετέχουν, ενώ μπροστάρηδες στους χορούς μπαίνουν οι μεγαλύτεροι. Οι κύκλοι των ανδρών και των γυναικών είναι πολύ όμορφοι. Μου θυμίζουν τους κύκλους της ζωής, έτσι όπως ανοίγουν και κλείνουν με το ρυθμό. Αυτό το πολύχρωμο, θορυβώδες αντάμωμα υπό τους ήχους του κλαρίνου που παραπέμπει στην παράδοση και στις συνήθειες των προγόνων τους, είναι μοναδικό.
Κάτι ανάλογο βιώσαμε και στο Δελβινάκι Ιωαννίνων. Εκεί γιόρταζαν την Αγία Παρασκευή. Τα παιδιά, σε υποδειγματική σειρά, μοίραζαν το φαγητό (γίδα βραστή με ρύζι),ενώ η λαχειοφόρος αγορά αφορούσε δύο αρνάκια, τα οποία κληρώθηκαν σε όσους συμμετείχαν.
Η Ήπειρος είναι πράγματι μια Κιβωτός αξιών αλλά κυρίως της παράδοσης μας που αποτελεί τον συνδετικό μας κρίκο με τους προγόνους μας, τους οποίους τους έχουμε ήδη μέσα μας τοποθετημένους ανεξίτηλα. Η σχέση δε με την παράδοση αυτή πρέπει να είναι ξεκάθαρη και άκρως απαραίτητη για να μην χάσουμε την Εθνική μας Ταυτότητα.
Όσο για την Ηπειρώτικη Μουσική, αυτή παντρεύεται απόλυτα με τα οράματα των απανταχού Ηπειρωτών και τις μαγικές εικόνες της Ηπειρώτικης Φύσης.
Βασίλης Λάππας 2017 (classic63.com)
ΗΠΕΙΡΟΣ ΚΙΒΩΤΟΣ ΑΞΙΩΝ
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους σας. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Για άμεση επικοινωνία | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Να πας στην Καλαμάτα-Γεωτρόπιο 158
Να πας στην Καλαμάτα-Γεωτρόπιο 158
Να πας στην Καλαμάτα-ΓΕΩτρόπιο 158
ΓΕΩτρόπιο τεύχος 158 Σαββάτο 19 Απριλίου 2003
Χτισμένη στο μυχό του Μεσσηνιακού κόλπου, είναι η δεύτερη μετά την Πάτρα πόλη της Πελοποννήσου. Αρκετοί συγγραφείς παρομοιάζουν την Καλαμάτα με τη Γη της Επαγγελίας. Υπερβολή ίσως, πάντως είναι από τις ωραιότερες και πιο ζωντανές Ελληνικές πόλεις…..
Φωτογραφία ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΠΠΑΣ
Κείμενα ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Χτισμένη στο μυχό του Μεσσηνιακού κόλπου, είναι η δεύτερη μετά την Πάτρα πόλη της Πελοποννήσου. Αρκετοί συγγραφείς παρομοιάζουν την Καλαμάτα με τη Γη της Επαγγελίας. Υπερβολή ίσως, πάντως είναι από τις ωραιότερες και πιο ζωντανές Ελληνικές πόλεις…..
Mας ταξίδεψε στο παρελθόν και μας έκανε να νοσταλγήσουμε την Ελλάδα της αθωότητας των παιδικών μας χρόνων, η αλλαγή πορείας λόγω των κατολισθήσεων στην εθνική οδό Μεγαλόπολης–Καλαμάτας, καθώς αναγκαστικά ξαναπεράσαμε από τα γραφικά χωριουδάκια που βρίσκονται πάνω στον παλιό δρόμο, στο ύψος των ορεινών συνόρων των νομών Αρκαδίας και Μεσσηνίας. Κατηφορίζουμε τις στροφές της Τσακώνας και μια στροφή πριν το μικρό γεφύρι που ενώνει τους δύο νομούς, ανοίγεται μπροστά μας, σαν να είναι προέκταση της Μεσογείου, μια άλλη θάλασσα, αυτή των εκατομμυρίων ελαιοδένδρων της Μεσσηνιακής πεδιάδας Προορισμός μας η Καλαμάτα, τραγουδισμένη και πανέμορφη πρωτεύουσα του νομού που σχεδόν έχει επουλώσει τις πληγές που της είχε ανοίξει ο Εγκέλαδος, και αναμορφώνεται, ζωντανή και αισιόδοξη, χαράζοντας τη νέα πορεία της. Η εθνική οδός διασχίζει τον κάμπο και από ψηλά μοιάζει με ποτάμι μέσα στον ελαιώνα , ενώ δεξιά μας ορθώνεται ο ορεινός όγκος της Ιθώμης. Εκεί βρίσκονται τα ερείπια της Αρχαίας Μεσσήνης , που είναι ένας από τους πιο εντυπωσιακούς και καλοδιατηρημένους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και αποκαλύπτεται τα τελευταία χρόνια από τον καθηγητή αρχαιολογίας Πέτρο Θέμελη .
Στο Ασπρόχωμα ο δρόμος διασταυρώνεται, με την Καλαμάτα προς τα αριστερά να απέχει λιγότερο από πέντε χιλιόμετρα και προς τα δεξιά να πηγαίνει προς αεροδρόμιο και προς Μεσσήνη, Πύλο, Μεθώνη, Κορώνη, Φοινικούντα, Πεταλίδι και άλλες πασίγνωστες για την ομορφιά τους και την ιστορία τους πόλεις και κωμοπόλεις της Μεσσηνίας. Καθώς μπαίνουμε στην Καλαμάτα από τη νέα της είσοδο, διαπιστώνουμε πως είναι από τις ωραιότερες Ελληνικές πόλεις, πνιγμένη κυριολεκτικά στα λουλούδια και στο πράσινο. Στους δρόμους, στις πλατείες, αλλά και στις αυλές των σπιτιών, είναι φυτεμένες μουριές, πορτοκαλιές, λεμονιές, συκιές, χουρμαδιές και όλων των ειδών τα οπωροφόρα δένδρα που φυτρώνουν σε μεγάλη ποικιλία στην έφορη γη της Μεσσηνίας που κάποιοι συγγραφείς την ονομάζουν, Γη της Επαγγελίας Δεύτερη πόλη της Πελοποννήσου μετά την Πάτρα , ως προς τον πληθυσμό και την εμπορική κίνηση , η Καλαμάτα είναι χτισμένη στο μυχό του Μεσσηνιακού κόλπου, στις όχθες του μικρού ποταμού Νέδωνα, στις παρυφές του κατάφυτου κάμπου και στα ανατολικά ριζά του Ταϋγέτου. Εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο του νομού Μεσσηνίας και όλης της νότιας Ελλάδας , γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη μετά το 1965 και θα εξελισσόταν σε σημαντική εμπορική και βιομηχανική πόλη της χώρας , αν ο καταστρεπτικός σεισμός της 13ης Σεπτεμβρίου του 1986 δεν της ανέκοπτε την ανοδική πορεία..
Οι μεγαλύτερες καταστροφές σημειώθηκαν στην παλιά πόλη και στην παραλιακή συνοικία, Αρμένικα . Πολλοί από τους κατοίκους , μετά το σεισμό , εγκατέλειψαν την Καλαμάτα για να εγκατασταθούν στα γύρω χωριά με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της να μειωθεί αισθητά. Η παλιά πόλη έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Φαραί, που κατά τον Όμηρο ήταν πολυάνθρωπη. Σύμφωνα με την παράδοση που διέσωσε ο περιηγητής Παυσανίας, μυθικός ιδρυτής της ήταν ο Φάρις , ο οποίος είχε κόρη την Τηλεγόνη που παντρεύτηκε τον Αλφειό και γέννησε τον Ορσίλοχο, <<πολλών ανδρών άνακτα >> όπως τον χαρακτηρίζει ο Όμηρος στην Ιλιάδα. Στο ανάκτορο του Ορσίλοχου στις Φαρές είχε συναντηθεί ο βασιλέας Ιφιτος και ο νεαρός τότε Οδυσσέας , προκειμένου να λύσουν με ανταλλαγή δώρων τις διαφορές τους Την ονομασία Φεραί , χρησιμοποιεί ο γεωγράφος , Κλαύδιος Πτολεμαίος στο βιβλίο του << Γεωγραφική Υφήγησιν >> που γράφτηκε το 150 μχ , σημειώνοντας ότι << αι Φεραί >>, απέχουν από την ακτή πέντε στάδια. Την ονομασία της πόλεως ως Καλαμάτα την συναντάμε για πρώτη φορά στις διάφορες παραλλαγές του Χρονικού του Μορέως , όπου γίνεται αναφορά στο Κάστρο, όταν αυτό καταλήφθηκε το 1205, από τους Φράγκους τη ς Δ΄ Σταυροφορίας
<< Επί της αυρίου εμίσεψαν στην Καλομμάταν ήλθαν.
Το κάστρων ηύρ αν αχαμνών ως μοναστήρι το είχαν >>.
Ο θεμελιωτής της επιστήμης της Λαογραφίας στην Ελλάδα, καλαματιανός στην καταγωγή Νικόλαος Πολίτης, θεωρεί πιθανό να πήρε η πόλη το όνομα της από εκκλησία η μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία την Καλομάτα. Η Καλαμάτα, πρωτεύουσα της Μεσσηνίας ήδη από τους Μεσοβυζαντινούς χρόνους, απλωνόταν στα νότια και τα ανατολικά του σημερινού κάστρου, που χτίστηκε από τους Βυζαντινούς πάνω σε αρχαία κατασκευή της όψιμης περιόδου στη θέση της Ακροπόλεως των αρχαίων Φαρών.
Το σημερινό ερειπωμένο αλλά επιβλητικό κάστρο που εποπτεύει από ψηλά την πόλη, είναι μεσαιωνικό δημιούργημα του 1208 , του Γοδεφρείδου Βιλλαρδουίνου. Ήταν η κατοικία της πριγκηπέσας Ιζαμπώ, η οποία ενέπνευσε τον Άγγελο Τερζάκη να γράψει το πασίγνωστο ρομαντικό μυθιστόρημά του. Καθώς ανηφορίζουμε προς την είσοδο του κάστρου, περνάμε μέσα από τα γραφικά δρομάκια της παλιάς πόλης και την παλιά αγορά της . Ωστόσο παρά την καταστροφική επέλαση του Εγκέλαδου διακρίνονται στα κτίσματα που έμειναν όρθια τα απομεινάρια της ακμής της Καλαμάτας των αρχών του εικοστού αιώνα. Πριν περάσουμε την κεντρική θολωτή πύλη , παρατηρούμε πάνω απ’ την καμάρα το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, που ήταν το σύμβολο των Ενετών. Το κάστρο έχει δύο οχυρωματικές περιβόλους και ένα εσωτερικό φρούριο. 
Στο βορειο ανατολικό άκρο του, έχουν βρεθεί πριν το 1948 από τον Γάλλο ερευνητή Μπον , λείψανα βυζαντινού ναού, που ήταν σταυροειδής, εγγεγραμμένος με νάρθηκα. Μάλλον πρόκειται για καθολικό μονής που ορισμένοι την ταυτίζουν με την Παναγία την Καλομάτα απ’ την οποία κατά τον Νικόλαο Πολίτη πήρε το όνομά της η βυζαντινή πόλη. Στα ριζά του κάστρου, βρίσκεται ο ημισπηλαιώδης ναός, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο οποίος χρονολογείται μάλλον στους Υστεροβυζαντινούς χρόνους και έχει κάποια λείψανα τοιχογραφιών, αλλά όπως μας πληροφόρησαν οι φίλοι που μας ξεναγούν, δεν έχει ακόμη μελετηθεί Χάρι στη φιλόδοξη πολιτική της οικογένειας των Βιλαρδουίνων, τα μέλη της οποίας τάφηκαν εδώ, η πόλη της Καλαμάτας , οχυρώθηκε, αναπτύχθηκε και γνώρισε κατά τον μεσαίωνα, μεγάλη ακμή.
Το φρούριο έγινε περίφημο και περιήλθε στην κυριότητα πολλών κατακτητών, ώσπου η πόλη αγοράστηκε από τον Νικόλαο Ατζαγιόλι το 1311 και αργότερα από τον ηγεμόνα του Τάραντος , Ροβέρτο , ο οποίος έφερε τον τίτλο του αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης. Γύρω στα 1400 η Καλαμάτα μαζί με άλλες πόλεις της Μεσσηνίας , κατελήφθησαν από τους Παλαιολόγους της Πελοποννήσου και το 1460 από τους Τούρκους οι οποίοι λίγο αργότερα κατέστρεψαν το κάστρο της , για να μη χρησιμοποιείται ως ορμητήριο από επαναστάτες.Πάνω στο τωρινό απομεινάρι του κάστρου, έχει γίνει ένα μικρό θεατράκι, το οποίο φιλοξενεί τα καλοκαίρια παραστάσεις και εκδηλώσεις των πολλών πολιτιστικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται στην πόλη.Ψηλά από το φρούριο, απολαμβάνουμε τη θέα της όμορφης πόλης , που είναι πνιγμένη στο πράσινο , <<Γη Μακαρία >> , όπως την αποκάλεσε ο Παυσανίας , πόλη φωτεινή καθώς λάμπει κάτω απ’ τον εκτυφλωτικό ήλιο του νότου ,που ανατέλλει πάντα αργοπορημένος , καθώς πρέπει να υπερκεράσει τον επιβλητικό όγκο του Ταϋγέτου.
Κατηφορίζοντας προς το κέντρο , διαπιστώνουμε ότι διαθέτει καλή ρυμοτομία, με άνετους δρόμους, μεγάλα πάρκα μια από τις μεγαλύτερες πλατείες που έχουμε δει στην ελληνική επαρχία και αρκετά καλοσυντηρημένα παλιά αρχοντικά. Οι πλατείες κοσμούνται με ανδριάντες των αγωνιστών του εικοσιένα, καθώς από εδώ ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση. Στην πλατεία της 23ης Μαρτίου αντικρίζουμε το ιστορικό εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων που έχει χτιστεί το 1317 από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο. Στον βυζαντινό αυτό ναΐσκο στις 23 Μαρτίου 1821 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μαζί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, τον Παπαφλέσσα και άλλους αγωνιστές, επικεφαλής 2000 μανιατών, κατέλαβαν την Καλαμάτα από τους Τούρκους και κήρυξαν την έναρξη του εθνικο απελευθερωτικού αγώνα.Εδώ αποφασίστηκε η συγκρότηση επαναστατικής επιτροπής, που ονομάστηκε Μεσσηνιακή Γερουσία και συντάχθηκαν τα δύο πρώτα έγραφα προκηρύξεις, ένα προς <<Ευρωπαικάς αυλάς>> και ένα που απευθυνόταν στους Αμερικανούς και τους ενημέρωνε για τις αποφάσεις της << Μεσσηνιακής Συγκλήτου και του φιλογενούς στρατηγού των σπαρτιατών Π. Μαυρομιχάλη >>. Τον Αύγουστο του 1821 στην Καλαμάτα τυπώθηκε η πρώτη εφημερίδα του αγώνα, η << Σάλπιγξ Ελληνική >>με εκδότη τον Θεόκλητο Φαρμακίδη. Από τα χρόνια της επανάστασης μέχρι και σήμερα η μεσσηνιακή πρωτεύουσα παρά τις καταστροφές που έχει υποστεί, καταφέρνει να ξεπερνάει τα προβλήματα , έχοντας μετατραπεί σε πόλη σύμβολο σθένους και θέλησης.
Να πας στην Καλαμάτα-Γεωτρόπιο 158
Η κεντρική οδός Αριστομένους , που ενώνει την παλιά πόλη με την παραλία και είναι η καρδιά της εμπορικής κίνησης της Καλαμάτας , μας οδηγεί στο πάρκο του ΟΣΕ που έχει δημιουργηθεί σε μια τεράστια έκταση , που κάποτε ήταν τα μηχανοστάσια , με τα παλιά βαγόνια και τις ατμομηχανές των τραίνων να αποτελούν στολίδια μιας άλλης εποχής, αλλά και λειτουργικούς χώρους παιχνιδιού για τους μικρούς επισκέπτες. Το πάρκο είναι μια πανέμορφη όαση με τεχνητούς λόφους, λίμνες και συντριβάνια και καθώς το καλοκαίρι εδώ διαρκεί περισσότερο και ο ήλιος της Μεσόγειου είναι πιο καυτός, αποτελεί πηγή δροσιάς για τους καλαματιανούς. Αφήνουμε τη δροσιά τις πάπιες και τη συναυλία των πουλιών και κατευθυνόμαστε στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της πόλης για μια επίσκεψη στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Μπενάκη και Παπάζογλου. To μουσείο, είναι ένα αληθινό κόσμημα για την Καλαμάτα, καθώς η θαυμάσια αρχαιολογική του έκθεση, με τα σπάνια και πλούσια ευρήματα έχει αποτελέσει ένα αρμονικό σύνολο με το ιστορικό διατηρητέο κτίριο. Πρόκειται για ένα οίκημα ενετικού τύπου, από τα αξιολογότερα της πόλης το οποίο στεγάζει μια πλούσια συλλογή αρχαιοτήτων που προέρχονται από διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας και χρονολογούνται από την εποχή του Χαλκού μέχρι τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Το όνομά του το οφείλει στον Αντώνιο Μπενάκη, ιδρυτή του ομώνυμου μουσείου της Αθήνας και δωρίστηκε στην αρχαιολογική Υπηρεσία από τους κληρονόμους του το 1962, ύστερα από δική του επιθυμία. Στο διώροφο αρχοντικό της ιστορικής οικογένειας Κυριακού, στεγάζεται το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο το οποίο εκθέτει αρχειακό υλικό και αντικείμενα των επωνύμων και ανωνύμων αγωνιστών του ’21. Στον εκθεσιακό χώρο του ισογείου υπάρχουν πληροφορίες και εικόνες από τη ζωή της παλιάς Καλαμάτας καθώς και μικρές αλλά σημαντικές ενότητες που ανασυνθέτουν την εικόνα του παραδοσιακού τρόπου ζωής και ο ργάνωσης της περιοχής.
Να πας στην Καλαμάτα-Γεωτρόπιο 158
Αφήνουμε το ιστορικό κέντρο της πόλης και με κατεύθυνση προς την παραλία, λίγο πριν το λιμάνι αντικρίζουμε δεξιά μας να υψώνονται οι τεράστιοι σκούροι όγκοι των παλιών Κυλινδρόμυλων Μεσσηνίας <<Ευαγγελίστρια>>,σύμβολα ,μαζί με τις καπνοβιομηχανίες και το εργοστάσιο Οίνων και Οινοπνευμάτων της εκρηκτικής εμπορικής και βιομηχανικής ανάπτυξης της Καλαμάτας των αρχών του εικοστού αιώνα. Η ανάπτυξη αυτή ήταν η συνέχεια της οικονομικής ευμάρειας που είχαν δημιουργήσει οι <<φάμπρικες>>του μεταξιού στην πόλη , ενός προϊόντος που αποτέλεσε σύμβολο της νεώτερης ιστορίας της, καθώς όλον τον 19ον αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου αποτελούσε το κύριο εξαγώγιμο προϊόν της περιοχής. Το φυτώριο της τοπικής οικοτεχνίας αναπτύχθηκε μέσα από το περίφημο εργαστήρι της μονής Καλογραιών , του Αγίου Κωνσταντίνου. Στα τέλη του 19ου αιώνα οι μοναχές έχουν υπό την επίβλεψή τους περίπου 100 μαθητευόμενες νέες κοπέλες και παράγουν μαζί με την οικιακή υφαντουργία τα περίφημα και πολυβραβευμένα καλαματιανά μαντίλια. Την παράδοση σήμερα συντηρούν τα λιγοστά αλλά εκλεκτά υφαντά και μεταξωτά της μονής του Αγίου Κωνσταντίνου που εξακολουθούν να μας θυμίζουν το παραδοσιακό τραγουδάκι:
<< Σαν πας στην Καλαμάτα
και ‘ρθείς με το καλό
φέρε μ’ ένα μαντίλι να δένω στο λαιμό >>
Σύμβολο της εμπορικής και βιομηχανικής ακμής των αρχών του 20ου αιώνα το μεγάλο εμπορικό λιμάνι της Καλαμάτας, γίνεται ο σύνδεσμος της πόλης με τα μεγάλα κέντρα της Μεσογείου , του Αιγαίου, και της Κασπίας θάλασσας . Τα βασικά αγροτικά προϊόντα της Μεσσηνίας αλλά και ολόκληρης της νότιας Πελοποννήσου όπως τα σύκα και η μαύρη σταφίδα μαζί με τα βιομηχανικά προϊόντα φεύγουν απ’ εδώ για τις αγορές του κόσμου και από εκεί καταφθάνουν πρώτες ύλες και σύγχρονος μηχανολογικός εξοπλισμός που δημιουργούν μεγάλη οικονομική ανάπτυξη στην Καλαμάτα η οποία σε κοινωνικό επίπεδο εκδηλώνεται με την ίδρυση σχολείων, συλλόγων και την έκδοση μεγάλου αριθμού εφημερίδων και εντύπων. Θαυμάσια δείγματα αυτής της ακμής αποτελούν σήμερα τα νεοκλασικά κτίρια του λιμανιού στα οποία στεγάζονται το Τελωνείο, το Λιμεναρχείο και το Ταχυδρομικό γραφείο της παραλίας. Μετά τον πόλεμο το λιμάνι νεκρώνεται. Οι περισσότερες καπνοβιομηχανίες κλείνουν, το 1960 διαλύεται το μεγάλο εργοστάσιο οίνων και οινοπνευμάτων, οι αλευρόμυλοι <<Ευαγγελίστρια>>, σταματούν τη λειτουργία τους και τα άλλοτε ανάρπαστα στο εξωτερικό αγροτικά προϊόντα όπως τα σύκα και η σταφίδα δε βρίσκουν πια αγορές.
Να πας στην Καλαμάτα-Γεωτρόπιο 158
Η ζωή αλλάζει και μπορεί το όραμα της βιομηχανικής ανάπτυξης της πόλης να χάθηκε, η Καλαμάτα όμως αναζητεί νέους προσανατολισμούς σε άλλους τομείς όπως είναι ο πολιτισμός και ο τουρισμός. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έχουν αρχίσει να δημιουργούνται νέοι πολιτιστικοί θεσμοί όπως το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καλαμάτας και η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης με τομείς χορού, εικαστικών και μουσικής. Τον Φεβρουάριο του 1995 το ΥΠΠΟ και ο Δήμος Καλαμάτας με σκοπό την πολιτιστική εξειδίκευση της πόλης δημιούργησαν το <<Διεθνές Κέντρο Χορού>>, το οποίο οργανώνεται τα τελευταία χρόνια με μεγάλη επιτυχία. Στο ΔΙΚΕΧΟ παρουσιάζονται τα νέα διεθνή ρεύματα , ενισχύεται η εγχώρια χορογραφία και γίνονται εκπαιδευτικά σεμινάρια πάνω στο χορό. Με τη δημιουργία παράλληλα, στη δυτική παραλία μεγάλης και σύγχρονης μαρίνας σκαφών, με την πεντακάθαρη βραβευμένη μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων παραλία της με το ξεχωριστό περιβάλλον της καθώς συνδιάζει σε πολύ μικρή απόσταση το βουνό την θάλασσα και τους ιστορικούς και αρχαιολογικούς τόπους έχει χαράξει νέους δρόμους για ανάπτυξη ποιοτική που να καλύπτει σύγχρονες ανάγκες. Πριν αποχαιρετήσουμε την όμορφη νύμφη της Μεσσογείου, ακολουθούμε μετά από παρότρυνση των καλαματιανών φίλων την διαδρομή της ανάβασης στον Ταΰγετο για ν’ απολαύσουμε την μαγευτική θέα από το βουνό. Ο ήλιος ετοιμάζεται να κρυφτεί πίσω απ’ το Λυκόδημο, το ήμερο βουνό της Πυλίας , αφήνοντας το μούχρωμα να σκεπάσει σαν πέπλο αρχαϊκής κόρης τον ελαιόκαμπο, ένα πέπλο που ξεκινάει από το όρος Ιθώμη και καταλήγει στην ήρεμη και γαλήνια θάλασσα και στην πόλη που καθώς αρχίζει να φωτίζεται απ’ τα ηλεκτρικά της φώτα μοιάζει σα να πυρακτώνει την φανταστική ρομφαία που σχηματίζει η απέραντη αμμουδιά του Μεσσηνιακού κόλπου.
Συλλογή Φωτογραφίας Βήσσανη Πωγωνίου
Συλλογή Φωτογραφίας Βήσσανη Πωγωνίου
Συλλογή Φωτογραφίας Βήσσανη Πωγωνίου
Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων
Η μνήμη του τιμάται στις 17 Ιανουαρίου και αποτελεί τον πολιούχο Άγιο της πόλης των Ιωαννίνων και της γενέτειράς του, του χωριού Άγιος Γεώργιος Γρεβενών.
Περισσότερα
Καμπέρ Αγά-Πέτρινα Γεφύρια
Ένα γεφύρι του οποίου η μορφή είναι μοναδική μιας και καταφέρνει να διατηρήσει χαμηλό ύψος σε σχέση με το μεγάλο του άνοιγμα.
ΠερισσότεραΣαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο- ΙΙ μέρος
Σαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο- ΙΙ μέρος
Κείμενα Κώστας Χριστοφιλόπουλος
Φωτογραφία Βασίλης Λάππας
ΓΕΩτρόπιο τεύχος 168 Σαββάτο 28 Ιουνίου 2003
Σαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο- Έχουν γραφτεί τόσα πολλά λόγια θαυμασμού για την άγρια , μοναδική ομορφιά της Σαντορίνης, πού ότι και να γράψει κανείς , να μοιάζει ξαναειπωμένο.
Το σπίτι αυτό πρέπει να το είχε αρχικά κάποια πολυμελής οικογένεια, κάτι πολύ συνηθισμένο στη Σαντορίνη πριν από κάποια χρόνια, γιατί η σάλα του επικοινωνούσε με ένα διπλανό πανομοιότυπο υπόσκαφο σπίτι που αποτελούσαν και τα δυο μαζί ένα ενιαίο σύνολο.Το δάπεδο είναι από Θηραϊκό χώμα όπως και οι επιφάνειες των τοιχωμάτων και η θολωτή οροφή. Όλες οι επιφάνειες είναι ασβεστωμένες όμως χρειάζονται τακτική επάλειψη , γιατί η υγρασία της άσπας δεν αφήνει τον ασβέστη να πιάσει καλά και ξεφλουδίζει.
Στην συντροφιά μας έχει προστεθεί και ένας σεβάσμιος καθηγητής αρχιτέκτων, ο οποίος γίνεται κάπως πιο αυστηρός στα σχόλιά του για τα υπόσκαφα σπίτια λέγοντας ότι πρόκειται για τρωγλοδυτικές κατασκευές των φτωχών Σαντορινιών και πως κατά τη γνώμη του πρόκειται για πρωτόγονα και απάνθρωπα κατασκευάσματα. Ο ιδιοκτήτης απάντησε πως πρόκειται για πολύ υγιεινά σπίτια μέσα στη Θηραϊκή γη, που είναι δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά το χειμώνα και απόδειξη είναι πως πουλιόνται ακριβά, επισκευάζονται και ζει ο κόσμος μέσα μια χαρά. Το σίγουρο είναι πως είτε στα χωριά είτε στην ύπαιθρο του νησιού υπόσκαφα σπίτια είχαν κυρίως οι φτωχές οικογένειες, καθώς οι πλούσιοι κατασκεύαζαν αρχοντικά, τα οποία είχαν εμφανείς ξένες επιρροές κυρίως της ιταλικής αναγέννησης, λόγω της σταθερής παρουσίας της παπικής εκκλησίας στο νησί. Οι φτωχοί που δεν είχαν δυνατότητα να φέρουν ξυλεία καθώς και άλλα οικοδομικά υλικά με τα καράβια, αφού στη Σαντορίνη δεν υπάρχουν βρήκαν τη λύση που τους εξυπηρετούσε.
Το υπόσκαφο σπίτι κατασκευαζόταν από τους ίδιους και τα παιδιά τους, χωρίς κανένα κόστος, αφού τα μόνα του έξοδα ήταν ο λιγοστός ασβέστης και τα πορτοπαράθυρα.
Αφήνουμε τα Φηρά και παίρνουμε τον στενό και δύσκολο δρόμο για την Οία η Πάνω Μεριά όπως αλλιώς λέγεται. Απέχει περίπου δέκα χιλιόμετρα από τα Φηρά και βρίσκεται απέναντι από τη Θηρασία. Η Οία είναι από τα ομορφότερα χωριά του νησιού και σ’ αυτό συντελεί η παρουσία πολλών υπόσκαφων σπιτιών που ήταν κατοικίες των πληρωμάτων των πλοίων την εποχή της ναυτικής ακμής του οικισμού. Τα διώροφα αρχοντικά των καπεταναίων, χτισμένα στο πλάτωμα του χωριού, αποτελούν και αυτά δείγματα της ευμέρειας που είχε κάποτε ο τόπος. Το πρώτο στοιχείο που παρατηρούμε στην Οία είναι ο μαρμαροστρωμένος, σε αντίθεση με τους λιθόστρωτους των άλλων χωριών, κεντρικός δρόμος που χωρίζει τα καπετανόσπιτα από τα υπόσκαφα των πληρωμάτων. Τα καπετανόσπιτα είναι τα μεγάλα διώροφα που βλέπουμε δεξιά του δρόμου καθώς βαδίζουμε από τα ανατολικά προς τα δυτικά έχοντας αριστερά μας την καλντέρα. Άλλα όρθια, άλλα μισογκρεμισμένα, δείγματα της παρελθούσης ακμής, με νεοκλασικίζοντα στοιχεία χτίστηκαν στα τέλη του 19ου και στην αρχή του 20ου αιώνα και ανήκαν στις πλούσιες οικογένειες της Οίας που ήταν οι οικογένειες των καπεταναίων. Τα περισσότερα από αυτά δεν άντεξαν στον καταστροφικό σεισμό του 1956 εν αντιθέσει με τα υπόσκαφα που αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ανθεκτικά. Tα υπόσκαφα σπίτια της Οίας απλώνονται στην πλαγιά του βράχου το ένα δίπλα στο άλλο,πάνω απ’ την Αρμένη και το Αμμούδι, τα δύο λιμάνια του χωριού, ως έξω στον Περίβολο. Περιπλανιόμαστε στα δαιδαλώδη στενά καλντερίμια ακολουθώντας τα παιχνίδια του εκτυφλωτικού φωτός με τις σκιές πάνω στις χρωματισμένες προσόψεις, άλλες ώχρα, άλλες ροζ και στα ξύλινα κουφώματα, μπλε, πράσινα η γκρίζα, που δημιουργούν ένα απίστευτο σκηνικό ενός φανταστικού θεάτρου που μέρος του είμαστε και μεις.
Ο φωτογράφος που ριψοκινδυνεύει να ανέβει σ’ έναν θόλο για να βρει καλύτερη γωνία δέχεται την παρατήρηση ενός περαστικού όχι τόσο για τον κίνδυνο που διατρέχει, αλλά επειδή από τους καθαρούς και ασβεστωμένους αυτούς θόλους οι ντόπιοι μαζεύουν στη στέρνα το βρόχινο νερό ακόμα έως σήμερα. Παντού στη Σαντορίνη σε όλα τα είδη των οικημάτων , κυριαρχεί ο θόλος
Για να καταλάβουμε γιατί αυτή η τεχνική είναι τόσο διαδεδομένη πρέπει να γνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα προσαρμόζεται απόλυτα στα περιορισμένα ηφαιστειακά υλικά, ένας περιορισμός ανυπέρβλητος λόγω της φτώχειας του νησιού σε οικοδομικά υλικά. Γι’ αυτό ο Σαντορινιός τεχνίτης σκέφτηκε και εφάρμοσε εδώ και αιώνες λύσεις απλές , έξυπνες, κομψές και οικονομικά άρτιες, συνδυάζοντας πάντα και την σωστή αισθητική πλευρά. Ο τρόπος αυτός κατασκευής των σπιτιών εξυπηρετεί τόσο τις απλές ανάγκες των κατοίκων όσο και το σεβασμό στο περιβάλλον και την οικονομία και τα συνδυάζει όλα αυτά αρμονικά. Η μαυρόπετρα, η κοκκινόπετρα και η άσπα ανάμικτη όμως με λίγο ασβέστη είναι τα μόνα υλικά του που προσφέρονται από τη θηραϊκή γη , για να χτιστούν τοίχοι και θόλοι. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει η τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι παλαιοί μαστόροι για να καλουπώσουν τους θόλους.
Ξύλα δεν υπάρχουν στο νησί και έτσι δημιουργούσαν την θολωτή οροφή μ’ ένα πρόχειρο καλούπι με μερικά κλαδιά , τσάμπουρα , πέτρες και άσπα που μαζί με με τον ασβέστη γίνεται ένα ανθεκτικό και ελαστικό μίγμα , ένα υδραυλικό κονίαμα, που δένει τις πέτρες σε μια συμπαγή κατασκευή . Από αυτή τη θολωτή κατασκευή προκύπτει η πλαστικότητα, αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της λαϊκής αρχιτεκτονικής του νησιού , στα σημεία βέβαια που δεν έχει περάσει η βαρβαρότητα που επικράτησε στην κατασκευαστική αντίληψη αυτών που επιχείρησαν να ξαναχτίσουν το νησί , μετά τον καταστρεπτικό σεισμό του 1956.
Αφήνουμε τους οικισμούς της καλντέρας για να κάνουμε μια βόλτα στην εδοχώρα του νησιού που σε πολλά σημεία της έχει παραμείνει αναλλοίωτη όπως ήταν εδώ και αιώνες. Το νησί στην ανατολική πλευρά του κυριολεκτικά πρασινίζει καθώς τα ατέλειωτα αμπέλια έχουν βλαστίσει. Ο τόπος είναι έφορος . Η Θηραϊκή γη , που όταν φυσάει σηκώνει μία σκόνη που σε τυφλώνει φαίνεται πως κάνει θαύματα. Αλλιώς δεν εξηγείται η ποιότητα των προϊόντων της που μάλιστα είναι και ξερικά καθώς το πότισμα στο άνυδρο νησί είναι αδιανόητο. Το σπουδαιότερο απ’ αυτά είναι το σταφύλι. Στη Σαντορίνη καλλιεργούνται πολλές ποικιλίες σταφυλιού, το ασύρτικο, το αηδάνι, το αθήρι, η μαντηλαριά, η βάφτρα, το εφτάκιλο και το κρασί που παράγουν είναι εξαιρετικό. Τα άλλα παραδοσιακά προϊόντα του νησιού όπως η μικρή στο μέγεθος αλλά γευστική ντομάτα και η φάβα , ελάχιστα καλλιεργούνται πια
Κοντά στα χτήματά τους οι Σαντορινιοί , έφτιαξαν τις αγροτικές κατοικίες τους, άλλοτε χτιστές , άλλοτε υπόσκαφες οι οποίες βασίζονταν στον αρχικό τύπο κατοικίας , αλλά διέθετε μεγάλη αυλή και βοηθητικούς χώρους γύρω από το κυρίως σπίτι. Σημαντικό και χαρακτηριστικό συμπλήρωμα του αγροτικού σπιτιού υπήρξε η κανάβα, το εργαστήριο παραγωγής του κρασιού. Επισκεφτήκαμε μια από τις λίγες κανάβες που έχουν απομείνει στο νησί κοντά στο δρόμο Οίας – Κολούμπο που διασχίζει μια περιοχή που τα αμπέλια είναι φυτεμένα πάνω σε σκαλοπάτια στα επίπεδα , με τις κατάμαυρες ξερολιθιές να συγκρατούν τα σαθρά χώματα σχηματίζοντας πεζούλες.
Χαρακτηριστικό της εξωτερικής όψης της κανάβας, είναι η τοξωτή δίφυλλη πόρτα. Οι περισσότερες κανάβες όπως και αυτή που παρατηρούμε ήταν υπόσκαφες, και είχαν τουλάχιστον δύο πατητήρια και δύο ληνούς , ένα για τα μαύρα σταφύλια και ένα για τα άσπρα που ήταν το μεγαλύτερο. Μερικές κανάβες διέθεταν και τρίτο πατητήρι-ληνό για το γλυκό κρασί , το βισάντο. Είχαν επίσης μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους για τα βαρέλια που τοποθετούνταν στη σειρά πάνω σε χαμηλούς χτιστούς ‘’πάγκους’’ η σε μεγάλα ξύλα , τα λεγόμενα ‘’σκαριά’’.
Ο ληνός ήταν κυλινδρική δεξαμενή βυθισμένη στο έδαφος. Ο αγωγός που συνέδεε το πατητήρι με το ληνό ονομαζόταν ‘’ναύλα’’ και συνήθως ήταν κατασκευασμένος από λαξευτό πωρί. Στην κορυφή της κανάβας πάνω από το πατητήρι υπήρχε μια ‘’παραθύρα’’ από όπου έριχναν τα σταφύλια, ενώ ένα μικρότερο άνοιγμα , ο ‘’ανεμολόος’’ εξασφάλιζε τον απαραίτητο αερισμό την εποχή που πατούσαν τα σταφύλια. Οι περισσότερες κανάβες σώθηκαν από τον σεισμό του 1956 και όπως μας λέει με μια κάποια πικρία ο Σαντορινιός φίλος που μας ξεναγεί, είναι πολύ εύκολο να τις επισκεφτεί κάποιος αφού έχουν γίνει ρέστοραν και ντισκοτέκ.
Παίρνουμε το δρόμο που οδηγεί στα Φηρά γιατί κάποιοι απ’ την παρέα δεν θέλουν να χάσουν το ηλιοβασίλεμα απ’την καλδέρα που εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι το ίδιο υπέροχο και ωστόσο κάποιους τους συγκινεί σαν να είναι η τελευταία φορά που γίνεται.
Σ’ αυτήν την διαδρομή Κολούμπου – Φηρών όταν ο δρόμος ανηφορίζει, ψηλά και δεξιά μας διακρίνονται τα ερείπια του μεγάλου υπόσκαφου νεκροταφείου των ελληνιστικών χρόνων που οι λαξεμένοι στο σκούρο βράχο τάφοι χάσκουν συλημένοι και παραμελημένοι, φιλόξενες φωλιές άγριων κουνελιών , που οι ντόπιοι ονομάζουν κουνάδια.
Τo ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη πάντα θα μαγεύει τους επισκέπτες του και εμείς προσπαθούμε να φανταστούμε την Στρογγύλη η Καλλίστη όπως λεγόταν παλιά η Σαντορίνη, λόγω του στρογγυλού της σχήματος και της ομορφιάς της, πριν την καταβύθιση αλλά και την στιγμή του φαινομένου, όταν αυτά τα ογδόντα τέσσερα τετραγωνικά χιλιόμετρα γης βούλιαξαν μέσα σε μια κόλαση λάβας στο βυθό του Αιγαίου.
Σαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Σαντορίνη Θήρα στο Όνειρο Έχουν γραφτεί τόσα πολλά λόγια θαυμασμού
Περισσότερα....
Η Σαντορίνη Τι είναι αυτό που κάνει τη Σαντορίνη αγαπημένο
Περισσότερα....
Σαντορίνη-Θήρα στο Όνειρο- ΙΙ μέρος
Περισσότερα....
Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω,Το νησί που Θερμιά το
Περισσότερα....
Μύκονος: Μια Κοσμοπολίτικη Όαση. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να
Περισσότερα....
Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση
Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση
Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση
Κείμενα Κώστας Χριστοφιλόπουλος
Φωτογραφία Βασίλης Λάππας Vassilis Lappas
Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση, Το Δελβινάκι αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της επαρχίας Πωγωνίου
Αν και είναι περίκλειστο από ψηλά βουνά και δύσβατα φαράγγια, το Πωγώνι, λόγω της νευραλγικής θέσης του, κατάφερνε πάντα να βρίσκεται στο προσκήνιο της Ιστορίας. Βρισκόμαστε στο νομό Ιωαννίνων, ακριβώς πάνω στη μεθοριακή γραμμή που χωρίζει την Ελλάδα από την Αλβανία, περίπου 60 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας, σ’ έναν τόπο όπου κυριαρχούν οι ορεινοί όγκοι των βουνών Νεμέρτσικα, Κασιδιάρης, Τσαμαντάς και τον διατρέχουν ζωηρά ποτάμια (όλα παραπόταμοι του Καλαμά).
Το Δελβινάκι αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά χωριά της επαρχίας Πωγωνίου, αφού κρατάει κοντά του 1.000 μόνιμους κατοίκους. Καθώς απέχει από τα Ιωάννινα μόλις 40 χιλιόμετρα, ενδείκνυται για διαμονή, αφού μάλιστα εδώ λειτουργούν και ξενώνες. Το αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον ελκύει η εκκλησία της Παναγιάς, κτίσμα του 1153, αλλά και το εντυπωσιακό κτίριο του παλιού Παρθεναγωγείου, που σήμερα στεγάζει την Ταπητουργική σχολή.
Ακολουθώντας το δρόμο για Κακαβιά, περνάμε τη λίμνη Ζαραβίνα και μετά από 18 χλμ. φτάνουμε στο Χάνι Δελβινακίου όπου στρίβουμε δεξιά όπως δείχνουν οι ταμπέλες για Δελβινάκι. Το κεφαλοχώρι βρίσκεται σε ύψος 700 μ. περίκλειστο από βουνά χαμηλού υψομέτρου καλυμμένα από αρχαία δρυοδάση.
Το χωριό διαθέτει δημοτικό ξενώνα, λαογραφικό μουσείο, Δ.Ε.Α.Π. (Δημοτικό Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο), δημοτική πινακοθήκη και αγροτική παιδική βιβλιοθήκη ενώ έχει σπουδαία παράδοση στο δημοτικό τραγούδι. Χαρακτηριστικό είναι πως κάθε χρόνο διοργανώνονται εκδηλώσεις με θέμα το πολυφωνικό δημοτικό τραγούδι.
Το Λαογραφικό μουσείο του χωριού “ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΤΣΕΛΗΣ” , στεγάζεται σε παραδοσιακό κτίριο (ανακαινισμένο, πρώην Δημόσιο Ταμείο) το οποίο παραχωρήθηκε από τον Δήμο, για αυτό το σκοπό.
Δείτε και αυτό…
Το Δελβινάκι συγκροτημένο σε συνοικισμό, χρονολογείται περίπου στο 1620 με την σύμπτυξη μικρών οικισμών, από Κτηνοτρόφους και Γεωργούς , όπως η Γάλιανη, ο Κλοκός, η Μεσσαριά, η Σωτήρα, η Πλασιάβιστα όπου σώζονται ακόμη τα ερείπια. Οι πρώτοι κάτοικοι του ήταν εκείνοι που προήλθαν από την σύμπτυξη αυτών των οικισμών, γεωργοί και κτηνοτρόφοι οι οποίοι αργότερα, μετά τον 16ον αιώνα, άρχισαν να μεταναστεύουν ειδικά προς την Κωνσταντινούπολη και επιδόθηκαν στο εμπόριο και την βιοτεχνία. Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος μεταναστευτικός πυρήνας Δελβινακιωτών στην Κωνσταντινούπολη ο οποίος χάριν στην οικονομική του ευρωστία έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, πληρώνοντας σημαντικά ποσά ώστε να εξευμενίσει την κτηνώδη μανία του τυράννου Αλή Πασά των Ιωαννίνων.
Το Δελβινάκι στάθηκε ηρωικό προπύργιο στον ξεσηκωμό κατά του τυράννου της Ηπείρου και φυσικά οι αδιάκοποι αγώνες των κατοίκων του, έκαναν τον Αλή Πασά να εκμυστηρεύεται στους έμπιστούς του, ότι «το Δελβινάκι με τα γρόσια και το Σούλι με το ντουφέκι, του άσπρισαν τα γένια…».
Η τουριστική αξία που είχε αποκτήσει το Δελβινάκι τον 18ον αιώνα ήταν μοναδική. Πόλος έλξης των Ευρωπαίων ειδικά τουριστών υπήρξε η φαντασμαγορική τοποθεσία πάνω στην οποία είναι χτισμένο. Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς σε υψόμετρο 740 μ πάνω από την θάλασσα τέτοια γοητεία που προσφέρουν οι πέριξ της κοιλάδας που χτίστηκε το Δελβινάκι άνισου ύψους και σχήματος λόφοι με πλούσια βλάστηση σε όλους τους τόνους πρασίνου. Έτσι το Δελβινάκι πήρε από την διαρκή Έκθεση Ηπείρου το χρυσό μετάλλιο για την τουριστική του τοποθεσία.
Όταν ο Λόρδος Βύρων το 1809 επισκέφθηκε το Δελβινάκι αναφέρει ότι ευρέθη προ μαγευτικής θέας. Αυτό ήταν και το κίνητρο να δημιουργηθεί ένα τουριστικό κύμα Ευρωπαίων τουριστών προς το Δελβινάκι του 18ου αιώνα όπως του Γάλλου ιστορικού Pougueville και του συγγραφέα Leak.
Στο Δελβινάκι Ιωαννίνων,γυναίκα με τα νεροβάρελα πάει στη βρύση το 1913…
Φωτογράφος Fred Boissonnas.
Δελβινάκι Μαγική Ομορφιά και Παράδοση
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλου. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.