Το Αρχαίο Ηραίο στην Περαχώρα Λουτρακίου
Μαγευτικό τοπίο που αγκαλιάζει τα αρχαία ίχνη πίστης και παράδοσης
Κείμενο: Κώστας Χριστοφιλόπουλος
Φωτογραφία: Βασίλης Λάππας
Όπου και να ρίξεις τη ματιά σου η Ελλάδα σε μαγεύει για να παραφράσω προς το αισιόδοξο τη ρήση του ποιητή. Πράγματι αν έλειπε η συχνά βάναυση επέλαση των συμπατριωτών μας, είτε με άναρχες παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον, είτε με την έλλειψη σεβασμού προς τα ίχνη της προγονικής παράδοσης, σίγουρα θα μπορούσαμε να μιλούμε για έναν προικισμένο τόπο και έναν προνομιούχο λαό. Και δεν χρειάζεται να πάει κάποιος μακριά για να διαπιστώσει τα παραπάνω. Μία ώρα από την πρωτεύουσα και πιστεύει πως βρίσκεται στον “πλανήτη όνειρο” που τα συνδυάζει όλα: Φυσική ομορφιά, αρχαιότητες ιερές, παραδοσιακό φάρο, τόπους σύγχρονης και ζεστής φιλοξενίας και παραδοσιακής εστίασης.
Η πρώτη επαφή μου με την Περαχώρα και τη Λίμνη Βουλιαγμένης Λουτρακίου, στην θαυμαστή αυτή άκρη του κορινθιακού κόλπου ήλθε από ψηλά. Ήταν αρκετά χρόνια πριν όταν γυρνούσα με το μικρό ελικοφόρο της αεροπλοϊας από τη Ζάκυνθο για Αθήνα και είχα την τύχη ο πιλότος που ήταν γνωστός μου να με φιλοξενήσει για λίγο στο πιλοτήριο. Κατά τύχη εκείνη τη στιγμή πετούσαμε πάνω από την περιοχή του Λουτρακίου και κοιτάζοντας την εικόνα κάτω μας έμεινα έκθαμβος και από την ομορφιά του τοπίου και επειδή μέχρι εκείνη τη στιγμή αγνοούσα την ύπαρξη της λίμνης.
Αφήνοντας πίσω μας το πασίγνωστο Λουτράκι, ανηφορίζουμε προς τα Γεράνεια όρη και μετά από λίγα χιλιόμετρα στροφών στις πλαγιές που προσφέρουν στον ταξιδευτή απερίγραπτη θέα από ψηλά του Σαρωνικού και του Κορινθιακού, βρίσκουμε την Περαχώρα, ορεινό οικισμό χτισμένο στην καρδιά του καταπράσινου πευκοδάσους. Δώδεκα χιλιόμετρα κατηφορικού δρόμου μας φέρνουν στην Λίμνη Βουλιαγμένης, τη μικρή γαλάζια λίμνη που απέχει ελάχιστα από τη θάλασσα και επικοινωνεί μαζί της με ένα στενό δίαυλο. Η λίμνη της Βουλιαγμένης, κατά την αρχαιότητα ονομάζονταν Εσχατιώτης ή Γοργώπις, σχηματίστηκε από καθίζηση του εδάφους που εξαφάνισε ολόκληρη πόλη. Έχει πλάτος 1 χλμ., μήκος 2 και μέγιστο βάθος 40 μέτρα. Στην περιοχή έχουν έρθει στο φως υπολείμματα πρωτοελλαδικών οικισμών που ανάγονται χρονολογικά στο 3000 π.Χ.
Η αίσθηση που έχει ο επισκέπτης της περιοχής είναι ότι βρίσκεται κάπου πολύ μακριά από τις μεγαλουπόλεις αν και τα τελευταία χρόνια ιδίως τις αργίες ο κόσμος που εκδράμει εδώ αυξάνεται συνεχώς με όλα τα θετικά και τα αρνητικά για την παρθενικότητα του τοπίου αποτελέσματα.
Συνεχίζοντας την πορεία μας περίπου δύο χιλιόμετρα φθάνουμε στον αρχαιολογικό χώρο του Ηραίου, στο ακρωτήρι του Μελαγκάβι όπου βρίσκεται και ο παλιός πέτρινος φάρος που η κατασκευή του χρονολογείται από το 1897. Αν βρεθείτε στο σημείο αυτό προς το απόγευμα, μπορείτε να απολαύσετε το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα του Κορινθιακού Κόλπου, πάνω ακριβώς από το αρχαίο λιμάνι του Ηραίου. Εδώ αποκαλύφθηκαν τα πιο σημαντικά λείψανα του πρώιμου Κορινθιακού πολιτισμού των Ιστορικών χρόνων. Κέντρο ήταν το ιερό της θεάς Ήρας, που βρισκόταν στο βάθος του λιμανιού, κοντά στους βράχους πάνω στους οποίους είναι χτισμένος ο σημερινός φάρος.
Η Περαχώρα, κατά τα προ-ρωμαϊκά χρόνια, αποτελούσε ζωτικό τμήμα της Κορινθιακής γης. Οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν κατά τα έτη 1928-1934 από την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή των Αθηνών έφεραν στο φως πολύ σημαντικά ευρήματα και δύο ιερά της θεάς Ήρας. Κοντά στο ναό σώζονται και τα ερείπια αρχαίας αγοράς.
Ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το περίπλοκο αρδευτικό υδραυλικό σύστημα της Περαχώρας, έργο του 300 π.Χ., που επινοήθηκε ίσως από το Δημήτριο τον Πολιορκητή και αποτελεί ένα μοναδικό υδραυλικό σύστημα.
Από το Ηραίο η θέα των νότιων ακτών του Κορινθιακού, με τους ορεινούς όγκους που ξεχωρίζουν επιβλητικά στο τοπίο, είναι μαγευτική και το ηλιοβασίλεμα στον Κορινθιακό είναι από τα ωραιότερα των ελληνικών παραλιών. Αναζητώντας τις κρυφές ομορφιές αυτού του εντυπωσιακού τόπου αφήνουμε τη λίμνη της Βουλιαγμένης και εξερευνούμε τις βόρειες ακτές του Κορινθιακού.
Από τους οικισμούς Πανόραμα, Στέρνα και Σκαλωσιά προσεγγίζουμε τη βραχώδη ακτή Σαπούνθι, τη διπλή παραλία Λάκκα Ζέζα και την πανέμορφη παραλία της Μυλοκοπής που χάνεται ανάμεσα σε πεύκα και βράχια.
Η ευρύτερη περιοχή του Λουτρακίου ενδείκνυται ακόμη και για απογευματινή βόλτα ή για μονοήμερη εκδρομή για μπάνιο και φαγητό, ή εξερευνήσεις στις απίθανες εξοχές που αγκαλιάζουν από παντού τη λίμνη της Βουλιαγμένης. Το αρχαίο όνομα του Λουτρακίου ήταν Θέρμαι και οι ιδιότητες των ιαματικών νερών του ήταν ήδη γνωστές από τους κλασικούς χρόνους.