Σ΄ένα ξηρό, άνυδρο και άγονο τόπο, με γυμνές βουνοκορυφές, χτίστηκε η Σιάτιστα στις αρχές του 15ου αι, σκαρφαλωμένη στον αυχένα του βουνού Βέλια, προέκταση της οροσειράς του Σινιάτσικου, σε υψόμετρο 950 μ. , στην καρδιά της Δυτικής Μακεδονίας. Αρχικά, κάτοικοι των γύρω περιοχών (Πέλκα, Τραπεζίτσα, Τσιαρούσινο, Πέτροβο, Τσερβένα κλπ) αναζήτησαν καταφύγιο ασφαλές από τους διωγμούς των Τούρκων. Αργότερα, ήρθαν από τη Μοσχόπολη, το Σούλι, τη Θεσσαλία, το Μωριά.
”Με μια ματιά η Σιάτιστα σε προσελκύει. Όταν τη δεις προσεκτικά σε γοητεύει. Όταν επισκεφθείς τα αρχοντικά της και τα άλλα αξιοθέατά της Γίνεσαι Σιατιστινός”
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Σ΄ένα ξηρό, άνυδρο και άγονο τόπο, με γυμνές βουνοκορυφές, χτίστηκε η Σιάτιστα στις αρχές του 15ου αι, σκαρφαλωμένη στον αυχένα του βουνού Βέλια, προέκταση της οροσειράς του Σινιάτσικου, σε υψόμετρο 950 μ. , στην καρδιά της Δυτικής Μακεδονίας. Αρχικά, κάτοικοι των γύρω περιοχών (Πέλκα, Τραπεζίτσα, Τσιαρούσινο, Πέτροβο, Τσερβένα κλπ) αναζήτησαν καταφύγιο ασφαλές από τους διωγμούς των Τούρκων. Αργότερα, ήρθαν από τη Μοσχόπολη, το Σούλι, τη Θεσσαλία, το Μωριά.
Το 1600 η Σιάτιστα από γεωργικό κέντρο μετατράπηκε σε βιοτεχνικό, λόγω γουνοποιίας, υφαντικής, βαφικής τέχνης και αμπελουργίας. Το 18ο και 19ο αι φτάνει στη μέγιστη ακμή και γίνεται το εμπορικό κέντρο της Μακεδονίας και της Ηπείρου, έχοντας συναλλαγές με Βενετία, Ρωσία, Βουδαπέστη, Βιέννη.
Διακόσιοι εμπορικοί οίκοι στη Δυτική Ευρώπη δημιουργούνται από Σιατιστινούς, που εμπορεύονται γουναρικά σε όλη την Οθωμανική και Αυστροουγγαρέζικη επικράτεια. Έτσι, από καταφύγιο έγινε ορμητήριο υλικών και πνευματικών επιτεύξεων.
Οι Σιατιστινοί με την πίστη στη θρησκεία, στην εθνική συνείδηση, στην εργασία και στον ιερό μόχθο έδωσαν ψυχή στην άγονη γη τους. Ο περιηγητής Πουκεβίλ, κατά την περιοδεία του στη Δ. Μακεδονία, μένει έκπληκτος από την καθαρή πανέμορφη νοικοκυρεμένη ελληνική πόλη που δύσκολα συναντάς στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Η όλη πνευματική και κοινωνική άνοδος μαρτυρείται από την ίδρυση ανώτερου σχολείου, απ’ όπου ανεδείχθησαν επιστήμονες και άνθρωποι των γραμμάτων, με κύριο χαρακτηριστικό τους την αγάπη τους στη Σιάτιστα.
Ανεδείχθησαν πολλοί και μεγάλοι ευεργέτες που χτίσανε σχολεία, εκκλησίες, νοσοκομεία. Άφησαν κληροδοτήματα και περιουσίες για το καλό των συμπατριωτών τους. . Κόσμησαν τη γενέτειρά τους με ιδρύματα και οικοδομήματα, για τα οποία μπορεί να καυχιέται η Σιάτιστα.
Δείγματα του υψηλού βιοτικού επιπέδου και της πολιτιστικής άνθησης είναι τα επιβλητικά αρχοντικά του 18ου και 19ου αι. Αρχοντικά με πολύχρωμους υαλωτούς φεγγίτες, με πλούσια εσωτερική διακόσμηση (σκαλιστά ταβάνια, πολύχρωμα τζάκια, τοιχογραφίες με θέματα από την ελληνική μυθολογία, δικέφαλοι αετοί. . ) μαρτυρούν την υψηλή αισθητική, ίδιον των Σιατιστινών.
Οι είκοσι έξι μεταβυζαντινές και νεότερες εκκλησίες είναι μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σιάτιστας. Η Αγία Παρασκευή και η Αγία Αικατερίνη, εκκλησία αφιερωμένη και στις δυο Αγίες, είναι η αρχαιότερη στην πόλη. Χτίστηκε το 1677. Εικόνες εξαιρετικής τέχνης είναι έργα του κρητικού αγιογράφου Θεόδωρου Πουλάκη. Στο γυναικωνίτη απεικονίζονται αρχαίοι συγγραφείς και φιλόσοφοι(Αριστοτέλης, Πλάτων, Θουκυδίδης, Πλούταρχος, Σόλων, Σίβυλλα), θυμίζοντας στους Έλληνες της τουρκοκρατίας την ελληνικότητα και το πολιτιστικό μεγαλείο των προγόνων τους. Η απεικόνιση χριστιανών αγίων και Ελλήνων φιλοσόφων καταμαρτυρεί την άνθηση της ελληνικής παιδείας στη Σιάτιστα, καθώς και την επίδραση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στη διαμόρφωση του Χριστιανισμού.
Η κεντρική βιβλιοθήκη της Σιάτιστας επιβεβαιώνει την πνευματική ακμή της πόλης. Είναι από τις σημαντικότερες ελληνικές βιβλιοθήκες, με σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα από το 15ο αι ( 65. 000 τόμοι μαζί με περιοδικά).
Παράδειγμα η ”Αριστοφάνους Κωμωδίαι Εννέα, Βενετία, 1498. Ονομάστηκε ”Μανούσεια”από το μεγάλο Σιατιστινό δωρητή παλαιτύπων και αρχετύπων Θεόδωρο Μανούση, του πρώτου καθηγητή ιστορίας στο Οθωνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητρόπολης, με εικόνες από το 16ο αι, με βιβλία τυπωμένα στη Βενετία και στην Κωνσταντινούπολη, εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Η ιστορική παλαιοντολογική Συλλογή στο Τραμπάνζειο Γυμνάσιο με απολιθώματα που ανήκουν σε προβοσκιδωτά που έζησαν στην περιοχή εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια δίνει στοιχεία για την εξέλιξη και την εξαφάνισή τους, καθώς και για τον πλούτο της προϊστορικής κληρονομιάς του τόπου. Το εντυπωσιακό Λαογραφικό Μουσείο -παραδοσιακή ιδιοκτησία της Τατιάνας Ντέρου και του Χρήστου Τσιότσιου είναι πλούσιο σε λαογραφικό υλικό.
Η Σιάτιστα με τα αρχοντικά, τις εκκλησίες, τη βιβλιοθήκη και τα μουσεία είναι αστείρευτη πηγή παράδοσης και πολιτισμού. Η προσφορά της στην απελευθέρωση της πατρίδας από τους Τούρκους είναι πολύ σημαντική.
Την πρώτη ελληνική εφημερίδα με την ονομασία ΕΦΗΜΕΡΙΣ τυπώνουν και εκδίδουν οι Σιατιστινοί αδελφοί Μαρκίδαι Πούλιου. στη Βιέννη στο υπερσύγχρονο τυπογραφείο τους, που κυκλοφορεί από 31 Δεκεμβρίου 1790 έως στις 20 Ιουνίου 1798. Εφημερίδα με πολιτικό περιεχόμενο και με έντονο πατριωτικό επαναστατικό χαρακτήρα, που εκδίδεται σε ένα απολυταρχικό καθεστώς ενάντια στο δεσποτισμό των Αψβούργων και την τυραννία του Σουλτάνου. Δίκαια, οι Μαρκίδαι Πούλιου θεωρήθηκαν πρόδρομοι της ελληνικήςτυπογραφίας και δημοσιογραφίας, καθώς και εργάτες πρώτης γραμμής του αγώνα της απελευθέρωσης.
Οι Μαρκίδαι Πούλιου ήταν οι συνεργάτες και παραστάτες του Ρήγα. . Αυτοί εκδίδουν τη Χάρτα σε δώδεκα αντίτυπα, το Θούριο, τις προκηρύξεις που καλούσαν τους Έλληνες στην αποτίναξη του ξένου ζυγού. Και μετά τη σύλληψη του Ρήγα συνελήφθησαν, δημεύτηκε η περιουσία τους και εξορίστηκαν. Μεταξύ των εφτά σραγγαλισθέντων, μαζί με το Ρήγα, ήταν ο Σιατιστινός Τουρούντζας και οι αδελφοί Εμμανουήλ με μάνα Σιατιστινή. Ο Παπαζώλης από τη Σιάτιστα επηρεάζει τους αδελφούς Ορλώφ και οργανώνει την εξέγερση στο Μοριά. Ο Νίκος Κασομούλης, ο μεγάλος αγωνιστής της επανάστασης μεγαλώνει και πηγαίνει σχολειό στη Σιάτιστα. Η καπετάνισα Περιστέρα από τη Σιάτιστα θα γίνει ο τρόμος των Τούρκων. Για τη μεγάλη της προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα θεωρείται η Σιάτιστα προπύργιο του Ελληνισμού και σύμβολο της λευτεριάς.
Οι νέοι της Σιάτιστας, βιώνοντας στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα την πνευματικότητα και την ιστορική πορεία της πόλης τους, με υποδειγματική ευγένεια και προθυμία ξεναγούν τους επισκέπτες στα μνημεία της γενέτειράς τους. . .
Είναι πολύ φιλικοί οι Σιατιστινοί, πολύ φιλόξενοι. Κρατούν πλήθος εθίμων που αμετάβλητα συνεχίζουν ως σήμερα, με την ίδια διάθεση και συμμετοχή. Πολλά τα ξεφαντώματα στη Σιάτιστα. Το βράδυ στις 23 Δεκεμβρίου ανάβουν κλαδαριές για να αναγγείλουν τη γέννηση του Χριστού. Την Πρωτοχρονιά χτυπάνε κουδούνια, ενώ τα Θεοφάνεια κορυφώνεται το ξεφάντωμα με τα μπουμπουσιάρια (καρναβάλια) και το σκόρπιο πηδηχτό χορό το Αϊβασιλιάτικο. να δημιουργεί Διονυσιακό κλίμα. Το Δεκαπενταύγουστο οι καβαλάρηδες, με στολισμένα τα άλογα και έχοντας προσκυνήσει στην Παναγιά στο Μικρόκαστρο, παρελαύνουν στο κεντρικό δρόμο και των δυο συνοικιών της, της Χώρας και της Γεράνειας.
Οι άνθρωποι της Σιάτιστας είναι μερακλήδες και αγαπούν το γλέντι. Το περίφημο ηλιαστό κρασί είναι προϊόν κεφιού και διάθεσης ξεφαντώματος.
Η Σιάτιστα είναι μια εξέχουσα πόλη με διαχρονική παρουσία. Σε καλεί να περιδιαβείς στα σοκάκια της και να θαυμάσεις τα οικοδομήματα με τη μοναδική αρχιτεκτονική φυσιογνωμία. Ένας ιδανικός τόπος για όποιον επισκέπτεται τα Γρεβενά, την Καστοριά, τα Γιάννενα. Απέχει μόλις τέσσερα χιλιόμετρα από τον κόμβο της Εγνατίας οδού. Αξίζει να την γνωρίσεις.
”Με μια ματιά η Σιάτιστα σε προσελκύει. Όταν τη δεις προσεκτικά σε γοητεύει. Όταν επισκεφθείς τα αρχοντικά της και τα άλλα αξιοθέατά της Γίνεσαι Σιατιστινός”
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Η Ύδρα έχει παραδοσιακά το δικό της κοινό, δηλαδή ανθρώπους, που αναζητούν την ησυχία, την ποιότητα ζωής στις υπηρεσίες του νησιού, την αρχοντιά και πάνω απ’ όλα τους κατοίκους της, οι οποίοι έχουν παιδεία και εκτιμούν τη γη τους, γι’ αυτό και την προσέχουν. Στην Ύδρα ισχύουν οι απαγορεύσεις και εμμένουν σ’ αυτές, γι’ αυτό και παραμένει μοναδικό στο είδος της νησί.
Η Ύδρα ανασαίνει στα νερά του Αργοσαρωνικού επί αιώνες. Πρωταγωνίστησε στην Ελληνική Ιστορία, γράφοντας ένδοξες σελίδες και αποτέλεσε κινηματογραφικό σκηνικό, πολλές φορές με διάσημους αστέρες του Χόλιγουντ.
Μοιάζει η Ύδρα, ένα νησί μινιατούρα, αλλά με άποψη και παραμένει πιστό στις διαχρονικές αξίες, ενώ αντιπαθεί τόσο το πρόχειρο, όσο και το πρόσκαιρο. Στις μέρες μας, το νησί βιώνει την αγνότητα και την αυθεντικότητα μιας άλλης εποχής, όπου κατά κοινή ομολογία, έχει χαθεί ανεπιστρεπτί, από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η Ύδρα είναι τόπος δίχως αυτοκίνητα, δίχως μηχανάκια και δίχως ποδήλατα (εντός της Χώρας τουλάχιστον). Οι μεταφορές στο νησί γίνονται όπως ακριβώς τον παλιό καιρό, με γαϊδουράκια, με καροτσάκια και καραβάκια.
Το νησί έχει το σχήμα πετάλου και όλη η Χώρα απλώνεται αμφιθεατρικά και προκαλεί τον θαυμασμό, με την αρμονία και την αρχιτεκτονική τελειότητα των πέτρινων καπετανόσπιτων. Την ομορφαίνουν τα στενά λιθόστρωτα δρομάκια, οι ψηλές πέτρινες μάντρες των σπιτιών, που δεν σ’ αφήνουν να κοιτάξεις το εσωτερικό τους. Ακόμα, την στολίζουν γωνίες με μπουκαμβίλιες, ολάνθιστες αυλές, καλοδιατηρητέα αρχοντικά του περασμένου αιώνα και πλατείες, οι οποίες αναδίδουν άρωμα από γιασεμί.
Μπορεί κανείς να κάνει μπάνιο σε κάποιον από τους κολπίσκους και τις υπέροχες παραλίες, για τις οποίες το νησί μπορεί να μην φημίζεται ιδιαιτέρως, όμως είναι όλες μία προς μία.
Ξεκινώντας από τη Χώρα, μπορεί να κολυμπήσεις στα κρυστάλλινα νερά της ξακουστής Σπηλιάς. Τόσο από εκεί, όσο και από την Υδρονέτα, οι βουτιές γίνονται από τις βράχινες πλάκες, όπου πέφτει κανείς σε πολύ βαθειά, αλλά καθαρά νερά.
Η οργανωμένη ακρογιαλιά είναι στην περιοχή Καμίνι. Την παραλία Βλυχού την συναντούμε μετά από ένα 20λεπτο. Λίγο πιο πέρα, οι Πλάκες προσφέρονται για ησυχία και χαλάρωση.
Μερικές από τις πιο οργανωμένες παραλίες με βότσαλο, είναι το Μπίστη και του Αγίου Νικολάου, που μπορείς να τις προσεγγίσεις με τα καϊκάκια.
Ύδρα-Η Ντίβα-του Αργοσαρωνικού-1
Σε σύγχρονους Ροβινσώνες απευθύνεται η νότια ακτογραμμή. Ξεχωρίζει η Λιμνιώνιζα, μια από τις πιο όμορφες παραλίες της Ύδρας, στη βορειοανατολική πλευρά, καθώς και το Καούμιθι και το Κλιμάκι. Οι περισσότερες από αυτές τις παραλίες είναι βοτσαλωτές, στις οποίες φτάνεις με θαλάσσιο ταξί και ενδείκνυνται για ερημικές βουτιές και γυμνικές επιδείξεις.
Το νησί είναι φανταστικό και πρέπει ο επισκέπτης να παρατηρήσει το περήφανο άγαλμα του Μιαούλη, όπως μπαίνουμε στο λιμάνι αριστερά. Το Μύλο της Σοφίας Λόρεν και το άγαλμα που απεικονίζει το θέμα της ταινίας «Το Παιδί και το Δελφίνι», το οποίο γυρίστηκε στο νησί. Το αρχοντικό του Λάζαρου Κουντουριώτη, καθώς και το Ναό της Υπαπαντής. Το φάρο του Ζούρφα, ο οποίος κτίστηκε το 1883 και βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού.
Το Ηρώο του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη. Το πέτρινο αρχοντικό του Τομπάζη, με τις τέσσερις καμάρες της βενετσιάνικης «λότζια», όπου στεγάζεται η Σχολή Καλών τεχνών. Το επιβλητικό αρχοντικό του Παύλου Κουντουριώτη. Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο της Ύδρας, στην ανατολική πλευρά του λιμανιού, κοντά στο Λιμεναρχείο, με τα πολλά κειμήλια τόσο του Α’ όσο και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υδραϊκές ενδυμασίες, όπλα Υδραίων και έργα μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων. Από τα πιο σημαντικά εκθέματα του Μουσείου, η Μεγάλη Χάρτα του Ρήγα Φερραίου και ακόμα η ασημένια λήκυθος με την ταριχευμένη καρδιά του Ανδρέα Μιαούλη. Το Εκκλησιαστικό και Βυζαντινό Μουσείο, που βρίσκεται στο χώρο των παλιών κελιών της Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην προκυμαία.
Μπορεί κανείς να περπατήσει στο πλακόστρωτο δρομάκι, το οποίο ξεκινά από το λιμάνι της Ύδρας και καταλήγει στην περιοχή Μανδράκι και να εξερευνήσει την δεξιά πλευρά του λιμανιού, όπου βρίσκονται τα Κανόνια. Να επισκεφθεί επίσης το Κάστρο του Κάβου, γύρω από τον ανδριάντα του Μιαούλη και να απολαύσει το ηλιοβασίλεμα, καθώς και το καμπαναριό με το ρολόι, στην αποβάθρα. Στο ψηλότερο σημείο του νησιού, συναντάμε τον Ιερό Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου (τοπικού Αγίου του νησιού).
Τέλος, να επισκεφθεί κανείς τη νήσο Δοκό, ανάμεσα στην Ύδρα και την αργολική ακτή, όπου στις μέρες μας λίγοι κάτοικοι έχουν απομείνει και ασχολούνται με την αλιεία και την κτηνοτροφία. Στην περιοχή της Δοκού το 1975 βρέθηκε ένα αρχαίο ναυάγιο, που χρονολογείται στο β’ μισό της 3ης χιλιετίας π.Χ.
Φεύγοντας από το νησί, έχεις τόσες αναμνήσεις, που σου αρκούν για μια ζωή, γι’ αυτό και οι κάτοικοι ονομάζουν την Ύδρα-Η Ντίβα-του Αργοσαρωνικού
Δημήτρης Η. Λούκας Πρόεδρος της Ένωσης Δημοσιογράφων & Συγγραφέων Τουρισμού Ελλάδος (Ε.Δ.Σ.Τ.Ε.)
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους κοινοποιήστε το στα social media. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Ο Αύγουστος σιγά σιγά μας αποχαιρετάει, ο τρύγος είναι στα φόρτε του, και εγώ είπα να κάνω μια ακόμα καλοκαιρινή εξόρμηση, τετραήμερη αυτή τη φορά Οι περισσότεροι φίλοι ζουν τις εμπειρίες τους στα νησιά αυτήν την περίοδο… μα εγώ προτίμησα να πάρω την μηχανή μου, και με τον σάκο φορτωμένο με τα φωτογραφικά μου εξαφανίστηκα!… Πάντα ήθελα να επισκεφτώ τον Αχέροντα ποταμό και την Πύλη του ¨Αδη σε αυτόν τον τόπο..
Πέρασα τα “σύνορα” Ρίου- Αντίρριου πάνω από την μεγαλειώδη γέφυρα. Φαντάζομαι όσοι το έχουν δοκιμάσει με μηχανή έμειναν ικανοποιημένοι. Άλλη αίσθηση ελευθερίας ! Και από εδώ και πέρα άρχισαν τα δύσκολα γιατί οι στροφές πολλές και η προσοχή μεγάλη. Άσε που έκανε τρομερή ζέστη. Ξεπερνώντας τα εμπόδια, έφτασα Αμφιλοχία κατά τις 4 το μεσημεράκι και είπα να κάτσω στο ταβερνοπωλείο του “Γιώργη” ξακουστό για τα μεζεδάκια και τα φρέσκα ψάρια του Αμβρακικού κόλπου, που απλωνόταν μπροστά μου και παρ` όλη την ζέστη και την υγρασία, υπήρχε μια απόλαυση στις αισθήσεις μου.
Καθώς χάζευα λοιπόν τον Αμβρακικό και την μικρή πόλη της Αμφιλοχίας, παρατήρησα στο απέναντι τραπεζάκι μία παρέα που εξέταζε έναν χάρτη και έπινε επίσης μπυρίτσες. Προσφέρθηκα να τους εξηγήσω με τα κάπως λίγα αγγλικά μου το γιατί αυτό που βλέπανε μπροστά ήταν λιμνοθάλασσα και όχι λίμνη. Αναφέρομαι στον Αμβρακικό. Επίσης τους προέτρεψα να δοκιμάσουν εκτός από την σαλάτα και κάτι σε καλαμάρι ή ακόμα καλύτερα κουτσομούρα τα οποία τελικά μάθανε να τα προφέρουν κιόλας!!! Όπως ήταν επόμενο, ενθουσιάστηκαν από τις γεύσεις και όχι μόνο. Αποφασίσαμε λοιπόν να συνταξιδέψουμε αφού δεν είχαν ιδέα για τις εκπλήξεις που κρύβει η Ελληνική φύση και ιδιαίτερα η Ήπειρος.
Ξεκινήσαμε λοιπόν κομβόι για την Πρέβεζα και περνώντας την υποθαλάσσια σήραγγα του Ακτίου, βγήκαμε στην πόλη. Είχα χρόνια να πάω στην Πρέβεζα και αναμνήσεις άρχισαν επίμονα να απασχολούν το ταξιδιάρικο μυαλό μου. Άφησα την μηχανοκίνητη παρέα μου σε ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριουδάκι δίπλα στην πόλη να βρουν κατάλυμα και οδήγησα στον Παντοκράτωρα. Επίσης ένα μικρό χωριό ένα χιλιόμετρο μακριά.
Ένα από τα ωραιότερα ηλιοβασιλέματα απλωνόταν μπροστά μου κάνοντας με να νοιώθω τυχερή που έφτασα την κατάλληλη ώρα. Η περιοχή φημίζεται για τον ήλιο που δύει στο Ιόνιο και είναι πολλοί αυτοί που έρχονται μόνο και μόνο για να δουν αυτό το μεγαλείο. Καλή η Σαντορίνη…δε λέω αλλά και εγώ καλά έκανα που άλλαξα πορεία και βρέθηκα να θαυμάζω τον βυσσινί ήλιο!…καθώς η ώρα περνούσε άρχισα να νοιώθω ένα μαρτυρικό κενό στο στομάχι και η κούραση της διαδρομής με είχε εξαντλήσει. Αποφάσισα να πάρω την νέα μου παρέα και να πάμε…πού αλλού? στο λιμανάκι της Πρέβεζας, στην παλιά πόλη και να απολαύσουμε τους απίστευτους ψαρομεζέδες. Η εμπειρίες που ζήσαμε ήταν όντως μαγικές!…οι γεύσεις ανεπανάληπτες! το ούζο με την κουτσομούρα και το χταπόδι ήταν μία υπερπαραγωγή και εμείς οι κομπάρσοι.
Παντού υπήρχε κόσμος από όλες τις ηλικίες ο οποίος έκανε την περατζάδα του στην παραλία και στα σοκάκια και παντού υπήρχαν μέσα στα πόδια σου μικρά καταπληκτικά μεζεδοπωλεία. Η μύτη πήγαινε να σπάσει!…Η μυρουδιές από τον Αμβρακικό σε συνδυασμό με το βραδινό αεράκι και το ψήσιμο στις σχάρες σε έκαναν να πεθαίνεις μία εξάρτηση. Τα μάτια έκλειναν και όλο αυτό που ζούσα εκείνη τη βραδιά έπρεπε να τελειώσει αν ήθελα να ξυπνήσω νωρίς αύριο. Σε λίγο μαζεύτηκα και μαζί με μένα τα 2 ζευγάρια Γερμανών προκειμένου να εμπεδώσουν τις χορταστικές εμπειρίες πρωτόγνωρες γι αυτούς! Άντε!! γκουτεν ναχτ και τα σχετικά ..και τα λέμε πρώτα ο Θεός αύριο παιδιά.
Η νύχτα ήταν γλυκιά και πέρασε γρήγορα. Οι πρώτες πρωινές ακτίνες έπεσαν στη θάλασσα και το breakfast ήταν έτοιμο από τα εκπαιδευμένα χεράκια της Καλλιόπης της μαγείρισσας του καταλύματος. Η θέα από το μικρό μπαλκόνι στο Ιόνιο πέλαγος, ήταν απλά μαγευτική. Περιμένοντας να ξυπνήσουν και οι άλλοι, προτίμησα να κάνω ένα πρωινό μπανάκι στην παραλία Αλωνάκι μία από τις σχετικά ήσυχες για την εποχή. Η θάλασσα σχημάτιζε μικρές πισίνες ή τζακούζι. Απόλαυση πραγματική. Και ενώ ο ήλιος είχε ανέβει πλέον αρκετά και η ώρα πήγαινε 10, κατάλαβα ότι έπρεπε να βιαστώ. Δεν ήθελα να χάσω την ημέρα όλη ταξιδεύοντας. Έπρεπε να χα φύγει ήδη. Έτσι αποφάσισα να αφήσω τα παιδιά στην ησυχία τους και να συνεχίσω μόνη μου .Ξέρανε πια πού θα με βρουν!
Παίρνοντας την Ε.Ο που βρίσκεται πάνω από καταπληκτικές παραλίες, σταματούσα κάθε λίγο να θαυμάσω το απέραντο γαλάζιο του Ιονίου. Στα 30 χλμ. Έξω από την Πρέβεζα με προορισμό την Πάργα, συνάντησα κάποιες ταμπέλες που έγραφαν προς Λούτσα-Βράχος παραλία. Από ψηλά δεν φαινόταν τίποτα, μόνο ένα υπέροχο δάσος και βουνά. Σε άλλη περίπτωση δεν θα κατέβαινα αλλά επειδή το πρωί η Καλλιόπη η μαγείρισσα μου ανέφερε ότι έπρεπε οπωσδήποτε να κατέβω στην περιοχή, αποφάσισα να κάνω μια παράκαμψη . Αυτό που αντίκρισα τελικά με αποζημίωσε! 3.5 χιλ. περίπου ακρογιαλιάς και απέραντης θάλασσας με κρυστάλλινα νερά, που θύμιζαν Φίτζι.. Δεν ήταν δυνατόν να μην κολυμπήσω σε αυτήν την μαγεία. Η ζέστη είχε πιάσει εξάλλου για τα καλά και προτίμησα να περάσω εκεί λίγο χρόνο μέχρι το μεσημέρι που ήθελα να είμαι στην Γλυκή και το ποτάμι. Η παραλία ήταν πεντακάθαρη και λίγα μόνο ενοικιαζόμενα ήταν πίσω από τον δρόμο για να φιλοξενήσουν κυρίως τουρίστες Έλληνες και Ιταλούς. Προφανώς δεν πρέπει να είναι γνωστή η συγκεκριμένη περιοχή και τα ταξιδιωτικά γραφεία ίσως να μην την έχουν ανακαλύψει. Αυτό είναι καλό από μια μεριά…εννοώ τέτοιοι παράδεισοι να μένουν ανεκμετάλευτοι προκειμένου να διατηρήσουν την παρθένα τους όψη και μόνο λίγοι «ψαγμένοι» να μπορούν να τους ανακαλύπτουν. Άτομα τα οποία ξέρουν να φέρονται στη φύση και να σέβονται το περιβάλλον.
Αλλά ας μην επεκταθώ γιατί το θεματάκι αυτό είναι μακρύ και δύσκολο. Από την άλλη πάλι, σκέφτομαι…είναι κρίμα να μην είναι γνωστό αυτό το μέρος γιατί θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει μία εξαιρετική διαφήμιση για την προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό. Αποχαιρέτησα το εξωτικό αυτό τοπίο με ένα βλέμμα στο Ιόνιο, ανέβηκα στην «λύκαινα» με προορισμό πια τον ποταμό Αχέροντα και την Γλυκή.
Πλησιάζοντας στο Καναλλάκι το οπoio βρίσκεται 48 χλμ έξω από την Πρέβεζα, αντίκρισα πινακίδες που έγραφαν Βουβοπόταμος, Γλυκή. Κάτω από μία συστάδα δέντρων δίπλα σε ένα σταυροδρόμι…δύο μηχανές και 4 Γερμανούς τουρίστες να φωνάζουν και να με χαιρετούν. Ε…ναι! τελικά κατάφεραν να ξυπνήσουν ! Αγκαλιαστήκαμε σαν να ήταν η πρώτη φορά και πάλι δέσαμε την ομάδα αφού έδειχναν εντελώς χαμένοι στα ποτάμια, στα βουνά, στις πινακίδες και τα χωριά της Ηπείρου. Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε πάλι την υπέροχη διαδρομή ανάμεσα σε πλατάνια και παραποτάμους. Διανύοντας 12χλμ μετά το Καναλλάκι βρεθήκαμε στο χωριό Βουβοπόταμος. Στο τέλος του χωριού συναντήσαμε πινακίδα που έγραφε πηγές Αχέροντα 1.5 km.
Η πρόσβαση στις Πηγές του Αχέροντα είναι εξαιρετικά εύκολη. Απλά ακολουθείς τις ταμπέλες μετά τη γέφυρα στη Γλυκή. Οδηγείς κάποια χιλιόμετρα, ενώ το ποτάμι ρέει στα αριστερά σου και, ζηλεύοντας όσους βλέπεις στη διαδρομή σου να έχουν στήσει τα τροχόσπιτα τους στην κοίτη του, ακολουθείς τον πολύ καλό δρόμο που θα σε οδηγήσει σε ένα νέο παράδεισο. Η λέξη Αχέρων παράγεται από την λέξη άχος που σημαίνει ο ποταμός που άγχους και των αναστεναγμών. Κατά τους ιστορικούς χρόνους το όνομα του και μόνο αρκούσε να εκφράσει την ιδέα του Άδη και του τρόμου. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι στον Αχέροντα βρίσκονταν οι πύλες του Κάτω Κόσμου. Εδώ οδηγούσε τις ψυχές ο Ερμής, τις οποίες στη συνέχεια παραλάμβανε ο βαρκάρης-Χάροντας για να τις περάσει απέναντι, στην Αχερουσία Λίμνη, στα έγκατα της οποίας βρισκόταν το υποχθόνιο βασίλειο του Πλούτωνα-Άδη και της Περσεφόνης. Φτάνοντας στο τέλος της διαδρομής, σιγουρεύτηκα για τους λόγους που σκαρφίστηκαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι μια τόσο όμορφη ιστορία. Τα πεινασμένα και ζηλόφθονα μάτια των νεκρών έπρεπε να χορτάσουν ομορφιά και να ταξιδέψουν με τις ωραιότερες τελευταίες εικόνες στο μυαλό τους ώστε να μην φύγουν βαρυγκωμώντας.
Ελάχιστα μέρη μπορούν να συναγωνιστούν τις πηγές του Αχέροντα σε ηρεμία και ομορφιά. Όσος κόσμος κι αν έχει φτάσει την ίδια ώρα με σένα σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να ενοχληθείς από οχλοβοή. Καμία κακοφωνία δε θα καταφέρει να αποσπάσει τη ματιά σου από το καταπράσινο πλάτωμα με τη βαθιά σκιά που προσφέρουν τα τεράστια πλατάνια και η υπόλοιπη πλούσια χλωρίδα. Πάνω από κάθε φωνή επιβάλλεται ο ήχος του ποταμού, που κυλάει ζωηρός και πλούσιος ακόμα και το κατακαλόκαιρο. Το ποτάμι πηγάζει από τα γιαννιώτικα βουνά και μετά από μια μακριά διαδρομή 64 χλμ εκβάλει στην Αμμουδιά της Πρέβεζας. Τα νερά του, πολύ ορμητικά το χειμώνα αλλά απόλυτα προσβάσιμα το καλοκαίρι διασχίζουν το ίδιο φαράγγι με σένα, αλλά με αντίθετη φορά.
Θεόρατοι γκριζωποί βράχοι στέκονται φρουροί δίπλα σου, ειδικά στα σημεία όπου ο ήλιος αδυνατεί να σε φτάσει. Σταματήσαμε φυσικά σκοπεύοντας να περάσουμε,.. εγώ τουλάχιστον, ώρες χαμένη μέσα σε αυτή τη νεραιδίσια κατάσταση. Αν και οι υπόλοιποι, δεν υπήρχε περίπτωση να μην ακολουθήσουν, γιατί από την αρχή έδειξαν εκστασιασμένοι. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η αρχή του ταξιδιού στον Αχέροντα ποταμό. Γιατί σαφώς και δεν αρκεί να τον δεις και να τον ακούσεις, πρέπει και να τον διασχίσεις κατά μήκος και μάλιστα με τα πόδια. Έτσι ..φόρεσα τα κατάλληλα ρούχα.. δηλαδή μαγιουδάκι και παπουτσάκια λαστιχένια, ενώ με παρακολουθούσαν οι ξένοι μου με ενδιαφέρον προσπαθώντας να αντιγράψουν τον εξοπλισμό μου και να με ακολουθήσουν πεζοί πλέον, σε μια βόλτα μέσα στο νερό…..και Την πρώτη κρυάδα, στην κυριολεξία, την πήραμε διασχίζοντας το ποτάμι κατά πλάτος προκειμένου να βρεθούμε στην αριστερή όχθη.
Η αίσθηση των πεντακάθαρων κρυστάλλινων νερών, που αναλόγως την εποχή και τον όγκο του νερού μπορεί να σου φτάσουν και έως τα γόνατα το πολύ, μας συγκλόνισε. Εκεί άκουσα και τις πρώτες τσιρίδες. Το δέρμα ένοιωσα να σφίγγει κατευθείαν και αναρωτήθηκα αν το αίμα εξακολουθούσε να κυλάει. ….είναι πολύ νωρίς ακόμα. Ρίχνοντας ματιές στην παρέα μου παρατηρούσα τα γεμάτα απορία και έκπληξη πρόσωπα τους σαν να αναρωτώνται πώς στο καλό μου ήρθε η ιδέα να περπατήσουμε μέσα στα παγωμένα νερά του Αχέροντα, όταν το νερό άρχισε να φτάνει τη μέση, έβαλα τα γέλια και άρχισα να τους καταβρέχω.
Ήταν τυχεροί που με συνάντησαν και ξαφνικά άρχισα να νοιώθω ένα μεγαλείο και η μετριοφροσύνη πλέον είχε πιάσει πάτο…..!Το ταξίδι προς τις πηγές του Αχέροντα μόλις ξεκινά και κοιτώντας γύρω συναντήσαμε συνοδοιπόρους όλων των φυλών και των ηλικιών, από νήπια που περπατάνε μόνα τους μέσα στο νερό όσο είναι ρηχό και σκαρφαλωμένα στους ώμους του μπαμπά τους μόλις βαθαίνει μέχρι ανθρώπους ηλικιωμένους αλλά αποφασισμένους να μην σταματήσουν το ταξίδι μέχρι το τέλος ή έστω μέχρι εκεί που επιτρέπεται. Σε κάθε σημείο της διαδρομής μπορούσε κανείς να κάνει στάση είτε ηθελημένη είτε αθέλητη. Αυτό το τελευταίο συνέβει όταν είδαμε να περνούν δίπλα τα άλογα που καβάλησαν κάποιοι μερακλήδες, που θέλησαν μεν να φτάσουν στις πηγές αλλά όχι και να βραχούν.
Υπάρχουν κάποια μέρη στα οποία νιώθεις την ανάγκη να γυρίζεις ξανά και ξανά. Όσες φορές λοιπόν κι αν επισκεφτεί κάποιος την Πρέβεζα, το ποτάμι του Αχέροντα είναι από εκείνα τα μέρη που μυστικά χωρίς καν να το έχει συνειδητοποιήσει έχει γραφτεί μέσα σου και σε φωνάζει. Η βόλτα στον Αχέροντα είναι μια διαδρομή που δημιουργεί στον επισκέπτη την αίσθηση της απομόνωσης. Δεν παρουσιάζει κινδύνους αλλά χρειάζεται κατάλληλος εξοπλισμός και καλή φυσική κατάσταση, αφού δεν υπάρχει ενδιάμεση έξοδος από το φαράγγι. Απαιτείται περπάτημα για 2 χλμ. περίπου μέσα στο νερό και κολύμπι ενάντια στο ρεύμα για 10 έως 15 μέτρα. Χρειάζεται κατάλληλη ενδυμασία, όπως μαγιό και εφαρμοστά παπούτσια. Η διαδρομή έχει υπολογιστεί στη 1 ώρα και 30 λεπτά. Αφού δροσιστήκαμε από τις εμπειρίες του ποταμού, και εξαντληθήκαμε από την προσπάθεια να σταθούμε όρθιοι μέσα στο παγωμένο νεράκι, ήταν καιρός πια να ξαποστάσουμε και να γεμίσουμε τα πεινασμένα μας στομαχάκια. Φτάνοντας στην Γλυκή καταλήξαμε σε ένα ταβερνάκι κάτω από θεόρατα πλατάνια και απολαύσαμε τις νοστιμιές του τόπου.
Κατά τις 5 το απογευματάκι και νοιώθοντας την γλυκιά εξάντληση όλων αυτών των δραστηριοτήτων, ο κάθε κατεργάρης έτρεξε να βρει μια γωνιά για να ξεκουραστεί και να χαλαρώσει. Στην περιοχή υπήρχαν αρκετά καλόγουστα καταλύματα που φιλοξενούσαν τους κουρασμένους τουρίστες. Οι πρώτες ακτίνες άρχισαν να προβάλλουν στο ξημέρωμα, ένας απίστευτος ήχος-μελωδία γέμισε τα αυτιά. Ήταν το τραγούδι ενός πουλιού σε συνδυασμό με το κελάρυσμα του ποταμού. Τι άλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί καλύτερο από αυτό το ξύπνημα. Μιλώντας στην ταβέρνα την νύχτα με κάποιον της περιοχής έμαθα περισσότερα πράγματα για το μέρος αυτό. Οι «Πηγές του Αχέροντα», ανήκουν στην κοινότητα Βουβοπόταμου Πρέβεζας, ενώ αμέσως μετά, το ποτάμι σχηματίζει μαιάνδρους μήκους 2 χλμ σε μια μικρή κοιλάδα και καταλήγει στη Γλυκή Θεσπρωτίας. Μετά τη Γλυκή, ακολουθεί ένα μεγαλύτερο τμήμα του ποταμού μήκους περίπου 12-14 χλμ. που τελειώνει στη γέφυρα Μεσοπόταμου.
Στο σημείο αυτό, σε ένα λόφο, βρίσκεται το Αρχαίο Νεκρομαντείο, η πύλη εισόδου στον Άδη και η Αρχαία Εφύρα. Εκεί ακριβώς ήταν και ο επόμενος προορισμός μου, αφήνοντας για άλλη μια φορά τους ξένους να απολαμβάνουν τον ύπνο τους. Ξεκίνησα λοιπόν για το Νεκρομαντείο, αξιοποιώντας την τρίτη μέρα του ταξιδιού μου, γεμίζοντας το καλάθι των αποσκευών μου με νέες εμπειρίες.
Από την εποχή του Ομήρου κιόλας, ο ποταμός Αχέροντας είχε ταυτιστεί με το θάνατο, καθώς σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία, ο «ψυχοπομπός» Ερμής έκανε τον διάπλου του, παραδίδοντας τις ψυχές των νεκρών στον Χάροντα για να καταλήξουν στο βασίλειο του Άδη. Η κάθε ψυχή, περνώντας από το πορθμείο του Χάροντα, έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη μεταφορά, ενώ αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση του Μένιππου, τον οποίο αναφέρει ο Λουκιανός, ως τον μοναδικό που διέσχισε τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει.
Η πεδιάδα του Αχέροντα, ήταν ο τόπος όπου κατοικούσαν οι ψυχές των νεκρών και δίπλα στη λίμνη Αχερουσία, δημιουργήθηκε το Νεκρομαντείο του Αχέροντα, όπου γινόταν η επικοινωνία με τις ψυχές των νεκρών. Το πιο φημισμένο νεκρομαντείο του αρχαίου ελληνικού κόσμου βρισκόταν τώρα μπροστά μου, και η εικόνα αυτή ήταν ικανή να μου δημιουργήσει μία αίσθηση μυστηρίου και ανάγκη να μάθω ακόμα περισσότερα για αυτόν τον μαγικό κόσμο. Καθώς λοιπόν άρχισα την εξερεύνηση από την υπόγεια αίθουσα παρατήρησα ένα φαινόμενο. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η ακουστική του χώρου εκείνου, βασίλευε απόλυτη ησυχία και ταυτόχρονα ο χρόνος αντήχησης ήταν εξαιρετικά χαμηλός.
Χρειάστηκαν μελέτες επιστημόνων και αλλεπάλληλες μετρήσεις με διαφορετικά και εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα, για να επιβεβαιώσουν αυτό το φαινόμενο. Η παρατήρηση των τόξων, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές του χρόνου αντήχησης και του θορύβου βάθους, οδήγησαν τους δύο ερευνητές στο συμπέρασμα ότι ο χώρος ήταν συνειδητά κατασκευασμένος, ώστε να δημιουργεί στον επισκέπτη του έντονα ψυχοακουστικά φαινόμενα. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ακουστικές τιμές, πλησιάζουν την ακουστικότητα που υπάρχει στους ανηχοϊκούς θαλάμους (σύγχρονα εργαστήρια ακουστικής).
Οι αρχαίοι κατέφευγαν στο νεκρομαντείο για να προσφέρουν χοές στους νεκρούς και να επικοινωνήσουν μαζί τους, καθώς πίστευαν ότι μετά την απελευθέρωσή τους από το σώμα, οι νεκροί αποκτούσαν την ικανότητα να μαντεύουν το μέλλον. Το σοκ όσων πήγαιναν στο νεκρομαντείο του Αχέροντα γινόταν ακόμη μεγαλύτερο καθώς προηγουμένως περνούσαν από σωματικές και ψυχικές δοκιμασίες, όπως ειδική δίαιτα με στρείδια και κριθαρένιο ψωμί, προσευχή και τελετουργίες με μαγικά, ενώ πριν φτάσουν στον κεντρικό θάλαμο περιπλανούνταν σε έναν μικρό λαβύρινθο και έρχονταν σε κατάσταση ζάλης.
Φεύγοντας από αυτόν τον χώρο μυσταγωγίας ανακάλυψα ότι η ώρα είχε περάσει ανελέητα και ήταν ήδη 12 το μεσημέρι. Χορτασμένη για άλλη μια φορά με τρελές εμπειρίες ,κατέφυγα στην αγκαλιά της «λύκαινας» για να με ταξιδέψει αυτή τη φορά πιο χαμηλά ,στη θάλασσα να χαλαρώσω το μυαλό και τις αισθήσεις. Έτσι η παραλία της Αμμουδιάς στις εκβολές του Αχέροντα, ήταν έτοιμη να με αποζημιώσει αφού την επέλεξα για να δροσιστώ. Πρόκειται για μία περιοχή με ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά, όπως ελώδεις εκτάσεις, όρμους με αμμοθινικούς σχηματισμούς, υπέροχα παράκτια οικοσυστήματα με απότομους βραχώδεις σχηματισμούς σκεπασμένους με πευκοδάση, που προσδίδουν σε αυτή ένα ιδιαίτερης βιολογικής και αισθητικής αξίας τοπίο.
Η περιοχή των Στενών και Εκβολών Αχέροντα είναι από τις 18 φυσικές περιοχές που έχουν αναγνωριστεί ως οι πιο αξιόλογες σ’ ολόκληρη την Ήπειρο. Ο μικρός παραθαλάσσιος οικισμός της Αμμουδιάς, με τους απλούς και φιλικούς κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με το ψάρεμα και τον τουρισμό, προσφέρει απλόχερα όλα τα απαραίτητα συστατικά για ξεκούραση και άνετες διακοπές. Ένας ακόμα παράδεισος, πλαισιωμένος από μία εξαιρετική παραλία στο βάθος ενός μικρού και γραφικού κόλπου, με τα νερά του Ιονίου να εξασφαλίζουν στους επισκέπτες μοναδικές εμπειρίες και ατελείωτη απόλαυση. Έτσι και εγώ σαν επισκέπτης εκμεταλεύτηκα το υπόλοιπο της ημέρας ξαπλώνοντας στην παραλία χωρίς να με νοιάζει τι ώρα είναι ή τι ώρα πρέπει να φύγω. Απλά …απολάμβανα τα δώρα της Ελληνικής φύσης! Όμως….είχα βιαστεί γιατί στα αυτιά μου είχαν αρχίσει πάλι να στριφογυρίζουν χαρούμενες φωνούλες των φίλων Γερμανών οι οποίοι και πάλι με ανακάλυψαν! Αναρωτιέμαι κάποιες φορές μήπως με παρακολουθούσαν. Όμως μπορώ να πω ότι πραγματικά είχαν αρχίσει πλέον να μου γίνονται συνήθεια και έτσι σμίξαμε πάλι κάνοντας τρελές βουτιές στη θάλασσα του Ιονίου.
Είμαστε ακριβώς δίπλα στις εκβολές του μεγάλου ποταμού και καθώς η καλοκαιρινή αύρα έσμιξε με την δροσιά του Αχέροντα, μία ιδέα μου στριφογύρισε. Παρατήρησα ότι δίπλα στις όχθες ήταν μερικά βαρκάκια με ντόπιους οι οποίοι περίμεναν τουρίστες για μια βόλτα στο ποτάμι. Και επειδή ήθελα ξανά να νιώσω αυτήν την αίσθηση, μάζεψα τα παιδιά και τα έβαλα σε μια βάρκα ξεκινώντας μία ακόμα εξερεύνηση. Παρατηρούσα την βλάστηση καθώς ταξίδευα πάνω στα γαλαζοπράσινα νερά του ποταμού η οποία αποτελούνταν από βυθισμένα υδρόβια φυτά κυρίως νούφαρα. Απίστευτη ομορφιά σε συνδυασμό με κάποια πτηνά όπως πάπιες κύκνους νεροχελώνες κ.ά. συμπληρώνανε μια μεγάλη παρέα. Η δική μου η παρέα από την άλλη ήταν ως συνήθως εκστασιασμένη από όλα αυτά και τώρα καταλαβαίνω για ποιο λόγο δεν με άφηναν ποτέ μόνη.
Καθώς προχωρούσαμε –γλιστρούσαμε όμορφα πάνω στα νερά, ο βαρκάρης μας έδειξε τις γαλάζιες σπηλιές…εκεί που κατά τις παραδόσεις κατοικούσαν νεράιδες και ξωτικά γενικά. Τι μαγικός τόπος Θεέ μου!!! Μια βουτιά ακόμα σε μια τέτοια σπηλιά χρειαζόταν για να αφομοιώσω το ταξίδι. Έτσι για άλλη μια φορά πήραμε τον δρόμο της επιστροφής προκειμένου να μαζέψουμε δυνάμεις για το ταξίδι του γυρισμού.
Τελειώνοντας η τρίτη μέρα μου ….αποφάσισα να κάνω μία βόλτα στην Πάργα η οποία λίγο πολύ είναι γνωστή σε όλους μας για την γραφικότητα της. Έτσι…το βραδάκι παρέα πάντα με τους φίλους ταξιδιώτες, μας βρήκε να τριγυρνάμε ηλιοκαμένοι στα στενά του παραθαλάσσιου χωριού χαζεύοντας τα σανδάλια ,τα κεραμικά και τα δερμάτινα βραχιόλια…και όχι μόνο αφού γεμίσαμε τσάντες από δαύτα. Σε συνδυασμό από διάφορα άλλα σουβενίρ. Η μέρα τελείωσε καταπληκτικά με ένα γλέντι που είχε στηθεί στην παραλία της Πάργας δίπλα σε φωτιές και τις κιθάρες να παίζουν Βob Dylan .
Ένα ταξίδι ακόμα τελειώνει …ξημερώνοντας η τέταρτη μέρα, με βρήκε στην παραλία της Πάργας να κάνω ένα τελευταίο πρωινό μπάνιο στο Ιόνιο ,απολαμβάνοντας σταλιά σταλιά την δροσιά μιας ακόμα αξέχαστης εμπειρίας. Έτσι… έριξα μια ματιά στην «λύκαινα» σαν να της απολογούμαι που δεν την περιποιήθηκα αυτές τις μέρες. Ήμουν δικαιολογημένη όμως γιατί γνώρισα τόσες ομορφιές και δεν μπορούσα να αντισταθώ χωρίς να τις ακολουθήσω. Γυρνώντας στην Αθήνα είχα εξάλλου σκοπό να της κάνω ένα καλό σέρβις και έτσι να την αποζημιώσω που την παρατούσα στα βουνά και τα ποτάμια μόνη της να με περιμένει. Γέμισα το ντεπόζιτο φόρεσα τα απαραίτητα αξεσουάρ και μετά από μία ωριαία ανταλλαγή email τηλεφώνων κλπ με τους Γερμανούς τους παράτησα στην γλύκα της χώρας μου και πήρα τον δρόμο του γυρισμού….
Στον Αχέροντα ποταμό
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Αν ταξιδέψω,
Θέλω πολύ στην Κύθνο να πάω,
Το νησί που Θερμιά το λένε.
Αιγαιοπελαγίτικο, χαρούμενο,
λευκό, κυκλαδίτικο νησί.
Θέλω να αφουγκραστώ, τις πέτρες τις ηλιοκαμένες, να μου μιλήσουν για τους προγόνους μου και κει, σε μια ξερολιθιά να γείρω και να κλάψω, για το χτες, που έχει φύγει…
Καθώς το πλοίο φθάνει στην Κύθνο, ή Θερμιά όπως την λένε οι ντόπιοι, τα Αιγαιοπελαγίτικα χρώματα απλώνονται μπροστά στον επισκέπτη, το λευκό των σπιτιών, το γαλάζιο τ` ουρανού και το βαθύ μπλε της θάλασσας εναλλάσσονται μαζί με την καφετιά απόχρωση της πέτρας.
Στη Χώρα της Κύθνου αναδεικνύεται η γνήσια γαλήνη. Η Χώρα είναι ένας οικισμός ο οποίος κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά του τα λευκά σπίτια με τις ολάνθιστες αυλές τα πλακόστρωτα σοκάκια τις γραφικές πλατείες, καθώς και τις αναρίθμητες εκκλησίες. Στη Χώρα τα καλντερίμια γιομίζουν από ντόπιους κατοίκους, που κινούνται ως το μεσημέρι, γιατί μετά ο οικισμός ερημώνει, επειδή ο μεσημεριανός ύπνος είναι κανόνας απαράβατος.
Στο κεντρικό σοκάκι βρίσκει κανείς μικρά μπαράκια, καφέ και ταβερνάκια.
Στον οικισμό συναντάμε την εκκλησία του Αγίου Σάββα ( κτίσμα του 17ου αιώνα ), καθώς και την Αγία Τριάδα και τον Άγιο Νικόλα.
Η Χώρα που την αποκαλούν Κύθνο (ή Μεσσαριά ) είναι από τους παλαιότερους οικισμούς του νησιού.
Μετά τη Χώρα, ο επόμενος οικισμός ονομάζεται Δρυοπίδα.
Κτίστηκε στην κοιλότητα μιας ρεματιάς, προκειμένου να προστατευθεί από τους πειρατές.
Η Δρυοπίδα παραβαίνει την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων, έχει παράδοση στην Κεραμική τέχνη, και προστατεύεται από τους ανέμους και χρησιμοποιεί στις σκεπές των σπιτιών κεραμίδια. Οι γειτονιές της Δρυοπίδας είναι σημαντικές, όπως του Γαλατά και η Πιάτσα.
Εδώ συναντάμε ένα μικρό υπαίθριο θέατρο και το σπήλαιο καταφύκι, καθώς και δύο αξιόλογα Μουσεία.
Το Δαιδαλώδες σπήλαιο Καταφύκι στη Δρυοπίδα, λένε πως είναι ένα από τα σπουδαιότερα των Βαλκανίων, που έχει υποστεί καταστροφές από την εξόρυξη σιδήρου. Παρόλα αυτά διατηρεί σημαντικό μέρος από σταλακτικό διάκοσμο. Σήμερα το σπήλαιο είναι κλειστό για εργασίες συντήρησης.
Η Κύθνος έχει πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και ένα από αυτά είναι η οχυρωμένη πόλη Βρυόκαστρο.
Στην κορυφή της Ακρόπολης υπάρχει ένα ιερό ( αφιερωμένο στη θεά Δήμητρα). Το Βρυοκαστράκι ήταν ο φυσικός κυματοθραύστης του αρχαίου λιμανιού.
Όταν εγκαταλείφτηκε το Βρυόκαστρο η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, οι κάτοικοι μετέφεραν στο ύψωμα του κατακέφαλου, που το οχύρωσαν. Τοπικοί θρύλοι το ταυτίζουν με το κάστρο της Ωριάς, όπου σώζονται δύο εκκλησίες, η Αγία Ελένη και η Αγία Τριάδα.
Εδώ υπάρχουν και οι δύο μικρές παραλίες, Γιαλούδι και Σκλάβου.
Την καλύτερη θέα στο νησί την προσφέρει ο Προφήτης Ηλίας αρκεί κανείς να περπατήσει σε βατό χωματόδρομο 2,5 χιλιόμετρα, για να φτάσει στον πέτρινο μαντρότοιχο του Προφήτη Ηλία, από όπου η θέα είναι πανοραμική, προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Ο Προφήτης Ηλίας ανοικοδομήθηκε στα ερείπια αρχαίου ναού και λειτούργησε ως Μοναστήρι.
Η ατραξιόν του νησιού είναι η παραλία Κολόνα. Μια λωρίδα άμμου που μοιάζει με κολόνα, ενώνει τη νήσο Κύθνο με το νησάκι του Αγίου Λουκά και δημιουργούνται έτσι δυο υπήνεμοι κόλποι.
Η Αγία Ειρήνη είναι ένας παραθαλάσσιος μικρός οικισμός με σαγηνευτική ομορφιά και γνήσιο κυκλαδίτικο χρώμα. Η Αγία Ειρήνη απέχει 1,1 χιλιόμετρο από το χωριό των Λουτρών και 6 χιλ. από τη Χώρα. Εκεί υπάρχει και το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, που έδωσε το όνομά του στο μικρό οικισμό. Ακριβώς πίσω από το εκκλησάκι βρίσκονται 3 μαρμάρινες πλάκες σε ανάμνηση των κυθνιακών γεγονότων, τα οποία συνδέονται με τη στάση εναντίον του Βασιλιά Όθωνα. (Αλλά ας δούμε την ιστορία που ακολουθεί: Αγία Ειρήνη/Αρίας).
Ας κάνουμε μια βουτιά σε μια άγνωστη ιστορία που ονομάστηκε «Κυθνιακά». Την εξέγερση στη Σύρο εναντίον του Όθωνα (λόγω των αυστηρών κυβερνητικών μέτρων, που είχαν προκαλέσει συλλήψεις στην Αθήνα) από το λοχαγό Ν. Λεωτσάκο, ο οποίος μαζί με τον ανθυπολοχαγό πυροβολικού Περικλή Μωραϊτίνη και 30 στρατιώτες, με το πλοίο «Καρτεριά» έφτασαν στην Αγία Ειρήνη, κυνηγημένοι από τον ατμοδρόμωνα «Αμαλία», με πλοίαρχο τον Οθωνικό Λεωνίδα Μπαλάσκα (του ομώνυμου στρατοπέδου).
Μαζί με το φοιτητή Αγαμέμνονα Σκερβέλη κατάφεραν να ελευθερώσουν στη Χώρα τους Δημήτρη Καλλιφρονά, Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, Αθανάσιο Πετσάλη και άλλους φυλακισμένους και να αντισταθούν στις βασιλικές δυνάμεις, για να νικηθούν και να θανατωθούν κοντά στα Λουτρά, δίπλα από το Εκκλησάκι της Αγίας ειρήνης, όπου ο Όθων είχε αξιοποιήσει την πρώτη ιαματική πηγή.
Οι «3 ήρωες της Κύθνου». Δίπλα στις επιτύμβιες πλάκες τους στέκει το αρχοντικό του φαροφύλακα, Καπετάν Κωνσταντή Βλαστάρη, το οποίο λειτουργεί ως ταβέρνα από τον εγγονό του, Κώστα Βλαστάρη και φέρει το όνομα της κόρης του τελευταίου «Σούμα», το οποίο σερβίρει δίπλα στο κύμα, παραδοσιακές συνταγές, καλαμάρι και σουπιές με το μελάνι τους, σερβιρισμένα με ντομάτα και αλειφούνι (κάτι σαν το σταμναγκάθι) που φύεται στα γύρω υψώματα) μέχρι και αστακούς και σκάρο, με τα εντόσθιά του κτυπημένα σε λαδολέμονο.
Οι λιμνοσπηλιές της Τουρκάλας έχουν σχέση με τα μεταλλεία στην περιοχή. Για να κατηφορίσει κανείς στο απότομο άνοιγμα της μικρής Τουρκάλας χρειάζεται ψυχραιμία. Για να φτάσετε ανάμεσα από τα βράχια και τα θυμάρια θα φανεί μπροστά σας το τεράστιο και επικίνδυνο άνοιγμα της Τουρκάλας. Ένα σπήλαιο άγριας ομορφιάς, το οποίο όπως λένε επικοινωνεί με τη θάλασσα. Σε μικρή απόσταση βρίσκουμε και τη σπηλιά της Μικρής Τουρκάλας, με την εντυπωσιακή λιμνούλα. Η Παναγιά Κανάλα είναι προστάτιδα της Κύθνου και τη συναντάμε στον ομώνυμο οικισμό. Κάποτε η Εκκλησία λειτουργούσε ως Μοναστήρι. Στην εκκλησία φυλάγεται και η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε από ψαράδες, οι οποίοι ψάρευαν στο κανάλι μεταξύ Κύθνου και Σερίφου, γι’ αυτό και ονομάσθηκε «Κανάλα». Κάθε χρόνο του Δεκαπενταύγουστου εορτάζεται η μνήμη της Παναγίας και η εικόνα, την οποία ζωγράφισε ο αγιογράφος Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575. Στην περιοχή γίνεται μεγάλο πανηγύρι και συμμετέχει και το Πολεμικό μας Ναυτικό. Τότε γίνεται και η αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας της Παναγίας.
Οι παραλίες της Κύθνου
H παραλία της Κολώνας η ομορφότερη παραλία στο νησί της Κύθνου και η πιο διάσημη. Η παραλία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, βόρεια του λιμανιού του Μέριχα και απέναντι από την επίσης όμορφη παραλία της Απόκρουσης. Η πρόσβαση μετά την Απόκρουση γίνεται μέσω ενός σχετικά δύσβατου χωματόδρομου, όμως είναι τόσο ιδιαίτερη η παραλία που πραγματικά θα σας αποζημιώσει.
Πρόκειται για μια αμμουδιά, μήκους 240 μέτρων περίπου, που ενώνει το νησί της Κύθνου με μια μικρή βραχονησίδα, αυτή του Αγίου Λουκά. Η λωρίδα της αμμουδιάς που ενώνει τις δύο στεριές προσομοιάζει με κολώνα, έτσι προκύπτει εξάλλου και η ονομασία της. Η θάλασσα βρέχει και τις δύο πλευρές της λωρίδας άμμου, με αποτέλεσμα να προκύπτουν δύο παραλίες με κοινή αμμουδιά, δημιουργώντας μια ξεχωριστή εικόνα.
Απόκρουση: Την προτιμούν όσοι έχουν σκάφος.
Αντώνηδες: Η παραλία βρίσκεται κάτω από την εκκλησία της Παναγίας της Κανάλας.
Άγιος Δημήτριος: Μικρός οικισμός με την ομώνυμη παραλία.
Γαϊδουρομάντρα: Ένας χωματόδρομος οδηγεί στην παραλία αυτή.
Επισκοπή: Η άσφαλτος οδηγεί στην ακτή.
Φλαμπουριά: Η αμμουδιά αυτή βρίσκεται μπροστά από τον ομώνυμο οικισμό και δίπλα από την εκκλησία της παναγιάς της Φλαμπουριανής.
Σχοινάρι: Μικρός κόλπος, βόρεια των Λουτρών.
Τα Λουτρά, τα βρίσκουμε στην άλλη πλευρά του νησιού, γνωστά για τις ιαματικές πηγές τους, που προσελκύουν κάθε χρόνο σημαντικό πλήθος επισκεπτών. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να κάνει την ιαματική του εμβάπτιση μέσα σε μαρμάρινες μπανιέρες, τις ίδιες μπανιέρες όπου έπαιρναν το λουτρό τους ο Όθωνας και η Αμαλία, οι οποίοι και έφτιαξαν το χώρο. Το νερό έχει καταπληκτικές ιδιότητες ίασης γυναικολογικών παθήσεων, ψωρίασης και άλλων. Παλαιότερα υπήρχε η δυνατότητα παραμονής των υπό θεραπεία λουομένων σε ξενοδοχείο που αποτελούσε συνέχεια των εγκαταστάσεων των ιαματικών πηγών, που δυστυχώς σήμερα έχει εγκαταλειφθεί
Εκκλησίες
Στο Μέριχα βρίσκουμε τις εκκλησίες Αγία Τριάδα (η πιο παλιά), Μεταμόρφωση του Σωτήρος (αξιόλογο τέμπλο), Αγίου Σάββα (17ου αιών). Λίγο πιο πάνω από το χωριό βρίσκουμε το Μοναστήρι της Παναγιάς του Νίκους (το 1821 λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό).
Στη Δρυοπίδα βρίσκουμε τον άγιο Μηνά, με αξιόλογο τέμπλο και την Αγία Άννα. Αιολικό Πάρκο
Στη Χώρα βρίσκουμε και το Αιολικό Πάρκο (για την αξιοποίηση των δυνατών κυκλαδίτικων ανέμων).
Γεύσεις
Η Κύθνος ή Θερμιά σε καλούν να γευτείς παραδοσιακές λιχουδιές, που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε γαστρονομική ανησυχία των επισκεπτών της.
Θερμιώτικη τυρόπιττα, σύγκλινο (χοιρινό παστό), τα κολόπια (πίτα με ρύζι και σπανάκι), ψάρια σαβόρο, αλλά και σφουγγάτα (τυροκροκέτα), πιταρό (τυρόπιττα με ντόπιο τυρί). Επίσης αξίζουν τα αμυγδαλωτά της, οι κριθαρένιες κουλούρες, η κοπανιστή (κατσικίσιο τυρί) και το θαυμάσιο μέλι της.
Ψώνια
Αξίζει να ψωνίσει κανείς αμυγδαλωτά, κοπανιστή και τα πανέμορφα πήλινα και διακοσμητικά όστρακα.
Πανηγύρια
Της Αγίας τριάδας στη Χώρα, των Αγίων Αποστόλων στη Δρυοπίδα, της Παναγιάς, στην Παναγιά την Κανάλα και στην Παναγιά του Νίκους.
Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Τα «Κύθνια», τα οποία διοργανώνει ο Δήμος του νησιού από 1 – 10 Αυγούστου.
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Ποιος είναι αυτός που μπορεί να αρνηθεί μια μικρή απόδραση στη Μύκονο, το νησί των ανέμων στην καρδιά των Κυκλάδων, οποιαδήποτε εποχή; Έτσι κι εμείς, αρχές Ιουνίου, αρπάξαμε την ευκαιρία για ένα ταξίδι Σαββατοκύριακου στην κοσμοπολίτισσα Μύκονο.
Ξεκινήσαμε πρωί από τον Πειραιά και φτάσαμε γύρω στις 11.30 στο νησί. Το καινούριο λιμάνι της καλοδέχεται όλα τα μεγάλα πλοία, κρουαζιερόπλοια και της γραμμής. Εύκολο το 10 λεπτό ταξίδι με το ταξί της θάλασσας και βρεθήκαμε στο παλιό λιμάνι και κατευθυνθήκαμε στη Βίλα Καμπάνη, μια εξαιρετικά όμορφη κατοικία και μια βεράντα όπου απολαύσαμε ένα από τα ωραιότερα δειλινά.
Η πρώτη μας βουτιά αποφασίσαμε να είναι στην παραλία του Άγιου Σώστη, στα βόρεια του νησιού, 7,5 χιλιόμετρα από τη Χώρα, προσβάσιμη μόνο με δικό σου μέσο, ήσυχη και απομονωμένη. Νερά που παίζουν με το βαθύ μπλε και το τυρκουάζ.
Η απόλυτη ηρεμία, σε αντίθεση με τις νότιες παραλίες του νησιού. Εδώ πρέπει να έρθεις εξοπλισμένος, με το νερό σου, τα αντηλιακά σου, την ομπρέλα σου. Εμείς είχαμε προνοήσει και για κάτι παραπάνω. Ουζάκι με πάγο συνοδευμένο με καρύδια, αμύγδαλα και φιστίκια. Απόλαυση… Το σώμα μας ρουφούσε αχόρταγα τον ήλιο και δροσιζόταν στα καθαρά νερά. Η μοναδική ταβέρνα στην είσοδο του Άγιου Σώστη, η Ταβέρνα της Κικής, ήταν ο παράδεισος των γεύσεων. Μια ταβέρνα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, που παρέχει εξαιρετικό φαγητό μαγειρεμένο στο γκάζι ή ψημένο στα κάρβουνα και κλείνει μετά τη Δύση του ηλίου. Άνθρωποι φιλόξενοι και οργανωμένοι. Για την αναμονή μέχρι να βρει κάποιος τραπέζι, σου προσφέρουν δωρεάν παγωμένο νερό και κρασί. Φύγαμε από εκεί με τις καλύτερες εντυπώσεις.
Το βράδυ, περιπλανηθήκαμε στα στενά της χώρας, περπατήσαμε στη διάσημη οδό Ματογιάννη, με τα καταστήματα, τα μπαρ και τις καφετέριες. Ένας δρόμος πολυσύχναστος, όπου σίγουρα θα συναντήσεις κάποιον διάσημο. Για το τέλος αφήσαμε τη Μικρή Βενετία και απολαύσαμε το ποτό μας πάνω ακριβώς στο κύμα και αντικρίζοντας τους φωτισμένους ανεμόμυλους που το φως τους έπαιζε παιχνίδια καθρεπτισμού με τη θάλασσα. Η μουσική και το κέφι μας παρέσυραν και αμέτρητα τα μέρη εκεί που μπορείς να χορεύεις μέχρι το πρωί και βέβαια πως θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε εμείς. Η Μύκονος τις νύχτες είναι ένα ατελείωτο πάρτυ.
Αν και ξενυχτήσαμε, είμασταν έτοιμοι σχετικά νωρίς το πρωί για νέα περιπέτεια και αποφασίσαμε να κολυμπήσουμε στην παραλία Παράγκα, στα νότια της πόλης της Μυκόνου, μια όμορφη παραλία με άμμο και σχηματισμό βράχων μέσα στη θάλασσα, που προσελκύουν τους νεότερους σε ανάβαση και μετά βουτιά στα κρυστάλλινα νερά. Η παραλία είναι πλήρως εξοπλισμένη με αναπαυτικές ξαπλώστρες και εστιατόριο για όσους θέλουν να φάνε καλά. Στην περιοχή αυτή υπάρχει και οργανωμένο κάμπινγκ. Στα δεξιά της παραλίας το γνωστό beach bar, Παράγκα. Το ηλιοβασίλεμα μαγευτικό. Παρακολουθούμε τον ήλιο να γέρνει σιγά σιγά πίσω από τη Νάξο, την Πάρο και την Αρχαία Δήλο. Ομορφιά στα απλά … Όμως η ώρα της αναχώρησης έφτασε.
Επωφεληθήκαμε της επίσκεψής μας στη Μύκονο μέχρι την τελευταία στιγμή, αλλά δεν νοιώσαμε ότι τη χορτάσαμε. Η Μύκονος, η κοσμοπολίτισσα των Κυκλάδων, έχει πάντα να σου δώσει εμπειρίες, ομορφιά, διασκέδαση και ήρεμες ή ανήσυχες διακοπές, όπως ήρεμη ή ανήσυχη μπορεί να είναι η ζωή. Στο επανιδείν Μύκονος.
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους σας. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Όταν άκουγα κάτι για τα Μαγούλιανα από φίλους που κατάγονταν από εκεί, τρία πράγματα έρχονταν στο μυαλό μου. Ότι είναι ο ψηλότερος κατοικημένος οικισμός της Πελοποννήσου, στα 1350 μέτρα, ότι ήταν σημείο αναφοράς στα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη και ότι υπήρξε παραθεριστικό θέρετρο των Βιλαρδουίνων. Οι εικόνες που μου περιέγραφαν πάντως για την αμφιθεατρική του θέση, τα παλιά αρχοντικά και τις ιστορικές εκκλησίες ελάχιστα απείχαν από την πραγματικότητα. Στεφανωμένο από το ελατόδασος το χωριό απέναντι από τον ορεινό όγκο του Μαινάλου προσφέρει υπέροχη θέα προς το βουνό και το οροπέδιο της Βυτίνας. Ακολουθούμε τον κεντρικό δρόμο και σε μικρή απόσταση από τη Βυτίνα με κατεύθυνση προς Ολυμπία αντικρίζουμε τον οικισμό ψηλά και δεξιά κουρνιασμένο κοντά στην ελατοστεφανωμένη βουνοκορφή.
Είναι χτισμένο στην κορυφή ενός μεγάλου πετάλου και απλώνεται αμφιθεατρικά σε απότομη βουνοπλαγιά. Δίνει έτσι μια θαυμάσια εικόνα που θυμίζει τα Λαγκάδια. Τα πετρόκτιστα σπίτια του, πολλά από τα οποία είναι καλά συντηρημένα, ακολουθούν τη γνωστή γορτυνιακή αρχιτεκτονική παράδοση και δίνουν μια θαυμάσια εικόνα με την αμφιθεατρική τους δόμηση. Το χωριό είναι γεμάτο καρυδιές και γάργαρα νερά που ξεχύνονται από τις κρήνες της πλατείας με τον πασίγνωστο «Γεροπλάτανο» ηλικίας άνω των 300 χρόνων. Χειμερινό θέρετρο των Βιλλαρδουίνων την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Είναι ιδανικός τόπος ανάπαυσης, για όλες τις εποχές με ξενώνες, ταβέρνες, καφενεία. Ιδιαίτερη μνεία θα κάνουμε για την χασαποταβέρνα του Ιωσήφ στο κέντρο του χωριού, με ντόπια κρέατα τυριά και κρασί που τα τιμήσαμε δεόντως…
Πρόκειται για γραφικό χωριό, με κτήρια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής έργα των περίφημων Λαγκαδινών μαστόρων της πέτρας. Στην κεντρική πλατεία ο Άγιος Δημήτρης και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, του 17ου αιώνα. Η εκκλησία της Κοιμήσεως έχει θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο που θεωρείται από τα ωραιότερα της Ευρώπης και περίτεχνες επιχρυσωμένες εικόνες. Το τέμπλο είναι έργο του Ηπειρώτη μάστορα Χριστόδουλου και έχει διαστάσεις 10×4.70 μ. Παρουσιάζει ομοιότητες με το τέμπλο του Αγίου Νικολάου στο Γαλαξίδι και είναι προγενέστερο από αυτό. Έχει φιλοτεχνηθεί με την τεχνική του λεγόμενου «τρυπητού», αφήνοντας διαμπερή κενά ανάμεσα στα ξυλόγλυπτα θέματα, τα οποία αναπαριστούν κυρίως σκηνές, ανάγλυφα διαμορφωμένες, από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Υπάρχουν επίσης και αξιόλογες μορφές με έντονη επίδραση της όψιμης ενετικής τέχνης του 19ο αιώνα. Δίπλα στον αμαξιτό επαρχιακό δρόμο και απέναντι από την πλατεία με το μεγάλο πλάτανο στο πάνω χωριό, είναι η εκκλησία του Προφήτη Ιωάννη του 18ου αιώνα, με αξιόλογο γλυπτό υπέρθυρο. Μέσα στο χωριό υπάρχουν δύο παλιά πετρόχτιστα γεφύρια. Τα Μαγούλιανα όπως τα περισσότερα ορεινά χωριά της Πελοποννήσου έχει πληγεί από τη μετανάστευση και διατηρεί μόλις 80 μόνιμους κατοίκους το χειμώνα. Το καλοκαίρι όμως γνωρίζει αρκετή κίνηση. Ψηλά στο φρύδι του χωριού, o δρόμος προχωρά προς το δάσος, με κατεύθυνση το Βαλτεσινίκο που βρίσκεται περίπου επτά χιλιόμετρα πιο πάνω, μέσα από μια θαυμάσια διαδρομή.
Η περιοχή προσφέρει μαγευτική και πανοραμική θέα προς ολόκληρη σχεδόν την οροσειρά του Μαινάλου και τη Βυτίνα. Τα Μαγούλιανα είναι χτισμένα στη θέση Αργυρόκαστρο, πάνω στα ερείπια της ομώνυμης Αρκαδικής πόλης ίχνη της οποίας διακρίνουμε ακόμη και σήμερα.
Το τοπωνύμιο Μαγούλιανα είναι μάλλον μοναδικό στην Ελλάδα. Πιθανότατα, ο οικισμός δημιουργήθηκε μέσα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπως αναφέρει ο ιστορικός Τάκης Κανδηλώρος, στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό και όπου τότε κατοικούσε μόνο ένας ποιμένας με το όνομα Ανδρώνης. Σ’ αυτό βρήκαν καταφύγιο από τις επιδρομές των Λαλαίων Τούρκων, κάτοικοι από τα γύρω χωριά. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στο χωριό κατοικούσε μια νεαρή κοπέλα με το όνομα Σκλάβα, η οποία αψήφησε τον κίνδυνο από τις επιδρομές των Τούρκων και πήγε στην πηγή της Αγια-Λεούσας όπου όμως την άρπαξαν οι εχθροί. Όταν την ανέβασαν στο άλογο αυτή το χτύπησε και εξαφανίστηκε. Τόσο δυνατός λέγεται ότι ήταν ο βηματισμός της, που έμεινε τ’ αχνάρι της πάνω σ’ ένα βράχο δίνοντας στην ευρύτερη περιοχή το όνομα «Σκλάβας Αχνάρι». Κοντά σ’ αυτό το σημείο βρίσκεται και ένας ενδιαφέρων γεωλογικός σχηματισμός. Οι παλιότεροι έλεγαν ότι πρόκειται για την πετρωμένη «Κυρά των Μαγούλιανων», η οποία πέτρωσε εκεί προσευχόμενη στο Θεό να τη σώσει από τους Τούρκους που την κυνηγούσαν. Στις τελευταίες γενιές ωστόσο ο σχηματισμός αυτός έχει καθιερωθεί να ονομάζεται «Κολοκοτρώνης». Η συμμετοχή του χωριού στον αγώνα των Ελλήνων το 1821 ήταν πολύ σημαντική, σύμφωνα πάντα με αυτά που αναφέρουν οι Φώτιος Χρυσανθακόπουλος ή Φωτάκος, του οποίου και ήταν τόπος καταγωγής τα Μαγούλιανα και ο Κανέλλος Δεληγιάννης. Τα Μαγούλιανα καταστράφηκαν από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ στις 5 Ιουλίου 1825. Ήταν το τελευταίο χωριό που κατέστρεψαν οι Τούρκοι πριν αλλάξει η πολεμική τακτική των ελληνικών στρατευμάτων απέναντι στον Ιμπραήμ.
Το 1928, χτίστηκε έξω από το χωριό και στην περιοχή από την οποία περνάει ο δρόμος για το χωριό Βαλτεσινίκο μέσα στο ελατόδασος, το Σανατόριο της Μάνας. Τα χρήματα είχε συγκεντρώσει η Άννα Παπαδοπούλου, αδερφή του Παύλου Μελά και γνωστή με το όνομα «η μάνα του Στρατιώτη», με εράνους που είχε πραγματοποιήσει στην Αμερική και από τη δωρεά για το σκοπό αυτό που έκαναν οι Γεώργιος και Δημήτριος Σπετζερόπουλος. Το Σανατόριο προοριζόταν για τους φυματικούς φαντάρους και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1928, ενώ το 1930 παραδόθηκε σε κοινή χρήση και έδωσε μεγάλη κίνηση στα Μαγούλιανα. Στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής κατοχής και τα χρόνια που ακολούθησαν ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για το κτίριο αυτό το οποίο στέκει τώρα λεηλατημένο περιμένοντας την εκ νέου αξιοποίησή του από το 1952, οπότε και εγκαταλείφθηκε ολοκληρωτικά.
Οι διαδρομές από τη Βυτίνα προς τα Μαγούλιανα και το Βαλτεσινίκο είναι μια από τις πιο όμορφες της Αρκαδίας. Κοντά στη διακλάδωση για το χωριό στο δρόμο Τρίπολης-Πύργου βρίσκονται τα υπολείμματα του αρχαίου ιερού της Μεθυδριάδας, δίπλα από το εκκλησάκι της Παναγίας. Ο δρόμος από το χωριό συνεχίζει ανηφορικά προς το Αργυρόκαστρο για να διακλαδωθεί στη συνέχεια σε δύο δρόμους. Ο ένας δρόμος, δεξιά, οδηγεί προς το ύψωμα του Αργυροκάστρου, όπου και το ομώνυμο κάστρο. Σε μικρή απόσταση και στη δεξιά πλευρά του δρόμου αυτού δεσπόζει ο βράχος του Κολοκοτρώνη.
Ο άλλος δρόμος κατηφορίζει προς το Βαλτεσινίκο. Στα αριστερά διακρίνεται χαμηλότερα το εγκαταλειμμένο σανατόριο. Σε μικρή απόσταση υπάρχει ξενώνας, και ο δρόμος συνεχίζει διασχίζοντας το πυκνό ελατόδασος μέσα σε ένα υπέροχο και καταπράσινο τοπίο. Στα χρόνια πριν και μετά τον πόλεμο, πολλοί Μαγουλιανίτες μετέφεραν τα κοπάδια τους στα χειμαδιά πεδινών περιοχών και αρκετοί δούλεψαν και σε διάφορες αγροτικές δουλειές, κυρίως ελιές και σταφίδες. Αποτέλεσμα ήταν πολλοί από αυτούς να μεταναστεύσουν. Άλλωστε υπάρχει ολόκληρη συνοικία στην Αμαλιάδα που ονομάζεται «Μαγουλιανίτικα», ενώ δεν είναι λίγοι και οι Μαγουλιανίτες που κατοικούν στο Αίγιο χωρίς όμως να έχουν χάσει την επαφή με την ιδιαίτερη πατρίδα τους.
Καθώς ο ήλιος κατηφορίζει προς τη δύση του μέσα από τις συννεφιασμένες, ελατοσκέπαστες κορυφές του Μαινάλου και το μούχρωμα παίζει με το πούσι που σχηματίζει η υγρασία στο οροπέδιο που απλώνεται στα πόδια του χωριού, αποχαιρετούμε τα Μαγούλιανα πλήρεις από εικόνες μαγικής φύσης, ιστορίας και παράδοσης.
Μαγούλιανα- Η Αετοφωλιά του Μοριά
Ένα Ταξίδι στις γωνιές της Ελλάδας, ανασύροντας εικόνες γεμάτες χρώματα και σχήματα
Εάν σας άρεσε το αφιέρωμα, παρακαλώ μοιραστείτε το με φίλους. Η δύναμη του ιστολογίου είναι οι αναγνώστες του…..εσείς.
Δεν επιτρέπεται η αντιγραφή και αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου άρθρου του περιοδικού. Δεν επιτρέπεται και η αναμετάδοση των ηχητικών κειμένων μας σε οποιαδήποτε μορφή και προβολή, δίχως τη γραπτή αδείας μας.
Μοιάζει η Ύδρα, ένα νησί μινιατούρα, αλλά με άποψη και παραμένει πιστό στις διαχρονικές αξίες, ενώ αντιπαθεί τόσο το πρόχειρο, όσο και το πρόσκαιρο. Στις μέρες μας, το νησί βιώνει την αγνότητα και την αυθεντικότητα μιας άλλης εποχής, όπου κατά κοινή ομολογία, έχει χαθεί ανεπιστρεπτί, από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Πέρασα τα “σύνορα” Ρίου- Αντίρριου πάνω από την μεγαλειώδη γέφυρα. Φαντάζομαι όσοι το έχουν δοκιμάσει με μηχανή έμειναν ικανοποιημένοι. Άλλη αίσθηση ελευθερίας ! Και από εδώ και πέρα άρχισαν τα δύσκολα γιατί οι στροφές πολλές και η προσοχή μεγάλη. Άσε που έκανε τρομερή ζέστη. Ξεπερνώντας τα εμπόδια, έφτασα Αμφιλοχία κατά τις 4 το μεσημεράκι και είπα να κάτσω στο ταβερνοπωλείο του “Γιώργη” ξακουστό για τα μεζεδάκια και τα φρέσκα ψάρια του Αμβρακικού κόλπου, που απλωνόταν μπροστά μου και παρ` όλη την ζέστη και την υγρασία, υπήρχε μια απόλαυση στις αισθήσεις μου.
Στο σημείο αυτό, σε ένα λόφο, βρίσκεται το Αρχαίο Νεκρομαντείο, η πύλη εισόδου στον Άδη και η Αρχαία Εφύρα. Εκεί ακριβώς ήταν και ο επόμενος προορισμός μου, αφήνοντας για άλλη μια φορά τους ξένους να απολαμβάνουν τον ύπνο τους. Ξεκίνησα λοιπόν για το Νεκρομαντείο, αξιοποιώντας την τρίτη μέρα του ταξιδιού μου, γεμίζοντας το καλάθι των αποσκευών μου με νέες εμπειρίες.
Καθώς το πλοίο φθάνει στην Κύθνο, ή Θερμιά όπως την λένε οι ντόπιοι, τα Αιγαιοπελαγίτικα χρώματα απλώνονται μπροστά στον επισκέπτη, το λευκό των σπιτιών, το γαλάζιο τ` ουρανού και το βαθύ μπλε της θάλασσας εναλλάσσονται μαζί με την καφετιά απόχρωση της πέτρας.
Στη Χώρα της Κύθνου αναδεικνύεται η γνήσια γαλήνη. Η Χώρα είναι ένας οικισμός ο οποίος κρατάει σφιχτά στην αγκαλιά του τα λευκά σπίτια με τις ολάνθιστες αυλές τα πλακόστρωτα σοκάκια τις γραφικές πλατείες, καθώς και τις αναρίθμητες εκκλησίες. Στη Χώρα τα καλντερίμια γιομίζουν από ντόπιους κατοίκους, που κινούνται ως το μεσημέρι, γιατί μετά ο οικισμός ερημώνει, επειδή ο μεσημεριανός ύπνος είναι κανόνας απαράβατος.
Μετά τη Χώρα, ο επόμενος οικισμός ονομάζεται Δρυοπίδα.
Το Δαιδαλώδες σπήλαιο Καταφύκι στη Δρυοπίδα, λένε πως είναι ένα από τα σπουδαιότερα των Βαλκανίων, που έχει υποστεί καταστροφές από την εξόρυξη σιδήρου. Παρόλα αυτά διατηρεί σημαντικό μέρος από σταλακτικό διάκοσμο. Σήμερα το σπήλαιο είναι κλειστό για εργασίες συντήρησης.
Η Κύθνος έχει πολλά αρχαιολογικά ευρήματα και ένα από αυτά είναι η οχυρωμένη πόλη Βρυόκαστρο.
Την καλύτερη θέα στο νησί την προσφέρει ο Προφήτης Ηλίας αρκεί κανείς να περπατήσει σε βατό χωματόδρομο 2,5 χιλιόμετρα, για να φτάσει στον πέτρινο μαντρότοιχο του Προφήτη Ηλία, από όπου η θέα είναι πανοραμική, προς όλα τα σημεία του ορίζοντα. Ο Προφήτης Ηλίας ανοικοδομήθηκε στα ερείπια αρχαίου ναού και λειτούργησε ως Μοναστήρι.
Η Αγία Ειρήνη είναι ένας παραθαλάσσιος μικρός οικισμός με σαγηνευτική ομορφιά και γνήσιο κυκλαδίτικο χρώμα. Η Αγία Ειρήνη απέχει 1,1 χιλιόμετρο από το χωριό των Λουτρών και 6 χιλ. από τη Χώρα. Εκεί υπάρχει και το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, που έδωσε το όνομά του στο μικρό οικισμό. Ακριβώς πίσω από το εκκλησάκι βρίσκονται 3 μαρμάρινες πλάκες σε ανάμνηση των κυθνιακών γεγονότων, τα οποία συνδέονται με τη στάση εναντίον του Βασιλιά Όθωνα. (Αλλά ας δούμε την ιστορία που ακολουθεί: Αγία Ειρήνη/Αρίας).
Ας κάνουμε μια βουτιά σε μια άγνωστη ιστορία που ονομάστηκε «Κυθνιακά». Την εξέγερση στη Σύρο εναντίον του Όθωνα (λόγω των αυστηρών κυβερνητικών μέτρων, που είχαν προκαλέσει συλλήψεις στην Αθήνα) από το λοχαγό Ν. Λεωτσάκο, ο οποίος μαζί με τον ανθυπολοχαγό πυροβολικού Περικλή Μωραϊτίνη και 30 στρατιώτες, με το πλοίο «Καρτεριά» έφτασαν στην Αγία Ειρήνη, κυνηγημένοι από τον ατμοδρόμωνα «Αμαλία», με πλοίαρχο τον Οθωνικό Λεωνίδα Μπαλάσκα (του ομώνυμου στρατοπέδου).
Οι λιμνοσπηλιές της Τουρκάλας έχουν σχέση με τα μεταλλεία στην περιοχή. Για να κατηφορίσει κανείς στο απότομο άνοιγμα της μικρής Τουρκάλας χρειάζεται ψυχραιμία. Για να φτάσετε ανάμεσα από τα βράχια και τα θυμάρια θα φανεί μπροστά σας το τεράστιο και επικίνδυνο άνοιγμα της Τουρκάλας. Ένα σπήλαιο άγριας ομορφιάς, το οποίο όπως λένε επικοινωνεί με τη θάλασσα. Σε μικρή απόσταση βρίσκουμε και τη σπηλιά της Μικρής Τουρκάλας, με την εντυπωσιακή λιμνούλα.
Η Παναγιά Κανάλα είναι προστάτιδα της Κύθνου και τη συναντάμε στον ομώνυμο οικισμό. Κάποτε η Εκκλησία λειτουργούσε ως Μοναστήρι. Στην εκκλησία φυλάγεται και η θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε από ψαράδες, οι οποίοι ψάρευαν στο κανάλι μεταξύ Κύθνου και Σερίφου, γι’ αυτό και ονομάσθηκε «Κανάλα». Κάθε χρόνο του Δεκαπενταύγουστου εορτάζεται η μνήμη της Παναγίας και η εικόνα, την οποία ζωγράφισε ο αγιογράφος Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575. Στην περιοχή γίνεται μεγάλο πανηγύρι και συμμετέχει και το Πολεμικό μας Ναυτικό. Τότε γίνεται και η αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας της Παναγίας.
Οι παραλίες της Κύθνου
Απόκρουση: Την προτιμούν όσοι έχουν σκάφος.
Εκκλησίες
Γεύσεις
Κείμενο: